سرمایه رابطه ای: کلید موفقیت در دستیابی به مزیت رقابتی
محورهای موضوعی : مدیریت دانش
پرستو سلطانی
1
(دانشگاه شهید چمران اهواز)
سکینه شاهی
2
(دانشگاه شهید چمران اهواز)
یدالله مهرعلیزاده
3
(دانشگاه شهید چمران اهواز)
کلید واژه: سرمایه فکری, سرمایه انسانی, سرمایه رابطه ای, سرمایه ساختاری,
چکیده مقاله :
هدف از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت سرمایه فکری و راهکارهای بهبود آن در یکی از سازمان های تابع وزارت نیرو بود. روش پژوهش، آمیخته تبیینی بود. در بخش کمی از روش پیمایشی و در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا استفاده شد. مشارکت کنندگان در بخش کمی کلیه کارکنان معاونت های سازمان بودند که 298 نفر از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در بخش کیفی، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و با 12نفر از مدیران باسابقه 15 سال به بالا، مصاحبه نیمه ساختمند صورت گرفت. ابزار این تحقیق، پرسشنامه و مصاحبه و تحلیل اسناد بود. در بخش کمی، از پرسشنامه استاندارد بونتیس استفاده گردید که پایایی آن در این پژوهش از طریق آلفای کرونباخ، 79/. بدست آمد. مصاحبه ها پس از پیاده سازی، از طریق کدگذاری باز و محوری مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های کمی نشان داد که میانگین نمرات پاسخ دهندگان در مورد وضعیت موجود شاخص های رابطه ای، انسانی و ساختاری از میانگین مورد انتظار بیشتر بوده است. همچنین یافته های کیفی حاکی از این است که شاخص های سرمایه ی رابطه ای و انسانی درسازمان از وضعیت نسبتا مطلوبی در سازمان برخوردارند. در نهایت راهکارهایی نظیر شناسایی استعدادهای کارکنان و استفاده بهینه از توانایی های آنها، داشتن برنامه مناسب برای جانشین پروری کارکنان و ایجاد یک سیستم جامع ارتباط با مشتریان ارائه شد.
The purpose of this study was to investigate the status of intellectual capital and its improvement strategies in one of the organizations affiliated to the Ministry of Energy. The research method was mixed- exploratory blend. The survey method in the quantitative part and content analysis in the qualitative section was used. Participants in quantitative part were all staff members of the organization, that 268 were selected randomly. In qualitative section, a purposeful sampling method was used and semi-structured interview was conducted with 12 managers by over 15 experiences. The instruments of this research were questionnaire, interview and analysis of documents. In quantitative part, the Bontistis standard questionnaire used. The reliability of this questionnaire obtained 0/79 by Cronbach Alpha. The interviews were analyzed by open and axial coding. Quantitative findings showed that the mean scores of respondents in relation to the existing status of human, structural and structural indicators were higher than expected average. Also, the qualitative findings indicate that the capital and human capital indicators in the organization have a relatively good status in the organization. Finally, suggested solutions such as: identifying staff talents and making the best, have a plan for train substitution, and create a comprehensive communication system.
1- اسکندری، ف. (1394). بهینه¬گزینی و افشای شاخص¬های سرمایه فکری مرتبط با آموزش در شرکت بهره ¬برداری نفت و گاز مارون اهواز. پایان¬نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
2- آقاجان¬زاده، ح. (1390). بررسی رابطه بین مدیریت دانش و سرمایه¬ی فکری در شرکت سهامی بیمه آسیا شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
3- حسینی، ش. (1389). تدوین الگوی بومی شاخص‌های سرمایه فکری و اندازه گیری آنها در دانشگاه شهید چمران اهواز طی برنامه چهارم توسعه (1387-1384)، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی.
4- سعادت، س. (1393). بررسی سیاست‌ها و استراتزی های سازماندهی آموزش مداوم در شرکت فولاد مبارکه استان اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
5- ستایش، م ح؛ کاظم نژاد، م. (1388). روش¬های اندازه¬گیری و گزارشگری خارجی سرمایه فکری. ماهنامهی حسابدار تهران. 24 (207)، صص. 63-58.
6- شرفی، م؛ عباس¬پور، ع. (1392). ارتباط بین سرمایه فکری و عملکرد در دانشگاه¬ها و موسسات آموزش عالی. دو ماهنامه راهبردهای آموزش در علوم پژشکی. 6 (2)، صص.81-76.
7- شفیعا، م ع؛ سهرابی، ب؛ رییسی، انانی و فقیه میرزایی، س. (1388). مدلی برای سنجش تحلیلی مولفه های سرمایه های فکری. زنجان: اولین کنفرانس بین¬اللملی مدیریت سرمایه¬های فکری.
8- عالم تبریز، ا؛ حاجی بابا، ع، و رجبی¬فرد، ا (1388). سرمایه فکری، اندازه¬گیری، افشاء، مدیریت. تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
9- علوی، س ع؛ قرشی س ر. (1386). الگوی اندازه¬گیری سرمایه فکری در سازمان های ایرانی، فصلنامه اندیشه مدیریت، 1 (2).
10- قلیچ لی، ب؛ مشبکی، ا. (1389). نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه فکري سازمان (مطالعه دو مورد شرکت خودروساز ایرانی). فصلنامه دانش مدیریت. 75(19)، صص.147-125.
11- مجتهد زاده، و؛ علوی طبری، س ح و مهدی¬زاده، م. (1389). رابطه سرمایه فکری (انسانی، رابطه¬ای، ساختاری) و عملکرد صنعت بیمه از دیدگاه مدیران. مجله¬ بررسی‌های حسابداری و حسابرسی. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. 17 و60. 119-109.
12- نعمتی، م ع. (1384). مدیریت دانش و آموزش عالی: مفاهیم و رهیافت¬ها. ماهنامه¬ی آموزش عالی تهران، فروردین. 12، صص.19-14.
13- Bontis, N. Chun Wei Choo(2003). The strategic management of intellectual capital and organization knowledge, Oxford university press.
14-Cerchione, R. Esposito, E. (2017). Using knowledge management systems: A taxonomy of SME strategies. International Journal of Information Management, Volume 37, Issue 1, Part B, February 2017, Pages 1551-1562.
15-Chen (2004)”Measuring intellectual capital: a new model and empirical incompany annual reports Evidence from Malaysia” Journal of Intellectual Capital. Vo1. 5 No. 3, pp. 500-510.
16-Corcoles, Y. R. Santos Penalver, J. And Ponce, A. T. (2011). Intellectual capital in Spanish Public universities: stakeholders, information needs. Journal of Intellectual Capital. Vo1.1No.3, pp, 365-376.
17-Delgado-Verde, M.., Martín-de Castro, G. & Amores-Salvadó, J. (2016). “Intellectual capital and radical innovation: Exploring the quadratic effects in technology-based manufacturing firms”, Technovation, 54: 35- 47.
18- Diver, Sibyl . (2017). Negotiating Indigenous knowledge at the science policy-interface: Insights from the Xáxli’p Community Forest. Environmental Science & Policy, Volume 73, July 2017, Pages 1-11.
19-Gottschalk, P. (2005). Strategic knowledge management technology. Idea grope Publishing.
20- Martines, Isabele, (2009). « The importance of Intellectual Capital in Organization», Dissertation Abstract PH. D] university of Glomorgan Business School, Ponty pridd UK.
21-Marr, B (2005) “ Defining intellectual capital: a three-dimensional approach” Mnagement Decision vo1. 43No. 9, pp.
22-Olszewska, A. N. (2017). Research Issues Undertaken within Quality Management – Overview of Selected Literature and a Knowledge Map. Procedia Engineering, Volume 182, 2017, Pages 518-523.
23-Szafrański, M. (2017). Problem of Language Used to Describe Competences in the Management of Acceleration in the Creation of Knowledge Resources in Businesses. Procedia Engineering, Volume 182, 2017, Pages 679-686.
24-Unger, J. M; Rauch, A; Frese, M; Rosenbusch, N. (2011). "Human capital and entrepreneurial success: A meta-analytical review", Journal of Business Venturing, Vol. 26, pp: 341–358.