ارائه الگوی بهینه مدیریت بحران جهت استمرار فعالیت پس از حادثه (مطالعه موردی: سازمان-های صنعتی دفاعی).
محورهای موضوعی : مدیریت استراتژیک
رضا حسنوی
1
,
علیرضا جعفری زاد
2
*
,
علی توحیدیان
3
1 - استاد، دانشکده مدیریت و مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران
2 - دانشجوی دکتری تخصصی آینده پژوهی، دانشکده و پژوهشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت بحران، دانشکده پدافندغیرعامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران
کلید واژه: مدیریت بحران , تهدیدات , مدیریت تداوم فعالیت,
چکیده مقاله :
هدف: این پژوهش با هدف ارائه یک الگوی بهینه مدیریت بحران جهت استمرار فعالیت پس از حادثه. (مطالعه موردی: سازمان¬های صنعتی دفاعی) می¬باشد. جهت بررسی و ارائه الگو نیز ابتدا با مطالعه کتابخانه¬ای و میدانی یک الگوی پیشنهادی جهت سازمان¬های صنعتی دفاعی ارائه گردید. روش شناسی: در این پژوهش کاربردی، داده ها با استفاده از یک پرسشنامه هنجار شده 26 سئوالی گردآوری و سپس تجزیه و تحلیل شدند. در مرحله نخست، پرسشنامه طراحی و تدوین و برای کسب روایی محتوایی، توسط گروهی از خبرگان مورد ارزیابی و تأیید نهایی قرار گرفت. سپس در مرحله دوم و نهایی، پرسشنامه بین 30 نفر از روسای واحدهای مدیریت بحران و پدافندغیرعامل توزیع شد؛ این افراد اعضای کمیته بحران صنعت بوده و نقشی کلیدی در فرایند تولید ایفا می‌کردند. که جزء کمیته بحران صنعت بوده و در تولید، نقش های اصلی و اساسی را داشتند توزیع شد. داده های استخراج شده از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در بخش آمار توصیفی، جداول و نمودارهای هر کدام از قسمت¬ها ترسیم شدند و در بخش آمار استنباطی، با استفاده از آزمون آماری تی تست مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج تحلیل تی تست نشان داد که سوالات دوازده و پانزده پرسشنامه از الگوی پیشنهادی حذف خواهند شد زیرا پاسخ دهندگان حضور موارد مذکور را ضروری ندانسته اند. این حذف، منطقی به نظر می‌رسد و احتمالاً ناشی از عدم کارکرد لازم یا عدم انطباق این مؤلفه‌ها با شرایط و الزامات اضطراری سازمان‌های صنعتی دفاعی مورد مطالعه است. از سوی دیگر، نتایج تحلیل تی تست نشان داد که سوالات اول تا یازده و سیزده و چهارده و همچنین سوالات شانزده تا بیست و شش در الگوی پیشنهادی باقی خواهند ماند. نتیجه‌گیری: اجزای اصلی الگوی بهینه مدیریت بحران جهت استمرار فعالیت پس از حادثه در سازمان‌های صنعتی دفاعی، شامل پنج بعد اصلی است که به ترتیب اولویت، حوزه¬های آمادگی، مدیریت فناوری ارتباطات و اطلاعات، منابع و مدیریت منابع، فرماندهی و مدیریت، استمرار و تداوم فعالیت پس از حادثه را در بر می‌گیرد.
Objective: This research aims to present an optimal crisis management model for continuing activity after an incident (case study: defense industrial organizations). In order to examine and present the model, a proposed model for defense industrial organizations was first presented through a library and field study. Methodology: In this applied research, data were collected using a standardized questionnaire of 26 questions and then analyzed. In the first stage, the questionnaire was designed and compiled and evaluated by a group of experts to obtain content validity and final approval. Then, in the second and final stage, the questionnaire was distributed among 30 heads of crisis management and passive defense units; these people were members of the industry crisis committee and played a key role in the production process. They were distributed to those who were members of the industry crisis committee and had major and essential roles in production. The data extracted from the questionnaire were analyzed using SPSS software. In the descriptive statistics section, tables and graphs of each section were drawn and in the inferential statistics section, they were examined using the t-test statistical test. Findings: The results of the t-test analysis showed that questions twelve and fifteen of the questionnaire will be removed from the proposed model because the respondents did not consider the presence of the aforementioned items essential. This removal seems logical and is probably due to the lack of necessary functionality or non-compliance of these components with the emergency conditions and requirements of the defense industrial organizations under study. On the other hand, the results of the t-test analysis showed that questions one to eleven, thirteen and fourteen, as well as questions sixteen to twenty-six, will remain in the proposed model. Conclusion: The main components of the optimal crisis management model for post-incident activity continuity in defense industrial organizations include five main dimensions, which include priority, areas of preparedness, information and communication technology management, resources and resource management, command and management, and post-incident activity continuity and continuity, in order.
[1]. متین، شاهین، غیاثی، عباس، کوثری راد، محمدرضا و متین، خاطره (1392)، سامانه مدیریت بحران در مراکز صنعتی، انتشارات فدک ایساتیس.
[2]. آل بویه، حسن و سلطانی، حسن (1392)، بیان نقش سیستم های اطلاعات و ارتباطات در مدیریت بحران،کنفرانس بین المللی مدیریت چالش¬ها و راهکارها، شیراز.
[3]. یاراحمدی خراسانی، مهدی (1389)، بحران؛ واقعيتي جدايي ناپذير از ماهيت دروني سازمان‌ها، نشریه علمی، پژوهشی و اطلاع رسانی انجمن مدیریت ایران، ماهنامه مدیریت – شماره 101 -102.
[4]. علمداری، شهرام (1389)، دیدگاه و الگوها در مدیریت بحران، انتشارات بوستان حمید، تهران.
[5]. اسکندری، حمید (1392)، الگوهای سناریونویسی در مدیریت بحران، انشارات بوستان حمید، تهران.
[6]. سادات میدانی، سید حسین (1383)، تعامل حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه دستاوردها و چشم اندازها، همایش نهضت بن المللی صلیب سرخ و هلال احمر و حقوق بشر دوستانه بین المللی.
[7]. عبدالحمیدزاده، بهمن و بدری، ناصر (1389)، ارزیابی کمی و کیفی ریسک در صنایع فرآیندی و شرح روش¬های شناسایی مخاطرات صنعتی با تمرکز بر روش HAZOP، همراه با آشنایی با نرم افزارهای...، انتشارات اندیشه سرا.
[8]. High–level principles for business continuity, Basel Committee on Banking Supervision (The Joint Forum), Basel, August 2006.