بررسی تأثیر سازوکارهای تخصیص منابع مالی درون دانشگاهی بر عملکرد آموزشی و پژوهشی گروههای آموزشی
محورهای موضوعی : مدیریت دانشفرزانه قاسمی 1 , حمید فرهادی راد 2 * , مسعود خداپناه 3 , محمد رضا آخوند 4
1 - دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - دانشگاه شهید چمران اهواز
4 - دانشگاه شهید چمران اهواز
کلید واژه: سازوکارهای تخصیص تخصیص منابع عملکرد آموزشی عملکرد پژوهشی,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر سازوکار تخصیص منابع مالی درون دانشگاهی بر عملکرد آموزشی و پژوهشی گروههای آموزشی بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف در گروه تحقیقات نظری- کاربردی بوده و ازنظر روش از نوع توصیفی- تحلیلی و روش همبستگي است.13 دانشکده و 53 گروه آموزشی دانشگاه شهید چمران اهواز به‌عنوان جامعه آماري انتخاب و داده‌هاي آماري در خصوص همه دانشکده‌ها و گروههای آموزشی دانشگاه گردآوری‌شده است. به‌منظور جمع‌آ‌وري داده‌هاي موردنیاز در قلمرو زماني 92-1389، چک‌لیست‌های ساخته شده و با مطالعه اسناد، اطلاعات و مدارك موجود در واحدهای سازمانی دانشگاه استفاده، داده ها جمع آوری گردید. به‌منظور تعيين روابط بين متغيرها و برازش الگوهای رگرسیونی موردنظر از آمار استنباطي و روش آماري الگوسازي چند سطحي استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که: 1- داده‌ها از ساختار يكسان و همگني برخوردار نبوده و بين واحدهاي زماني و بين گروه‌هاي آموزشي ناهمساني وجود دارد. ميزان آماره محاسبه‌شده برای عملکرد پژوهشی ( ) و عملکرد آموزشی( ) نشان‌دهنده ضرورت به‌کارگیری الگوسازي چند سطحی است.2- عملکرد پژوهشی و عملکرد آموزشی گروههای آموزشی به ازای هر عضو هیئت‌علمی در طول دوره موردبررسی با تغییراتی مواجه و روند کلی این شاخص‌ها افزایشی بوده است. 3- هر یک از گروه‌ها روند افزایش عملکردی متفاوتی را تجربه کرده است. 4- سازوکارهای تخصیص منابع مالی، عملکرد پژوهشی و عملکرد آموزشی گروه ها را به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار می‌دهد.
The main purpose of this research was to investigate the effect of internal financial resource allocation mechanisms on the educational and research performance of departments. Present study could be classified as a theoretical-applied research in terms of objectives and descriptive-analytic as well as correlational in terms of methodology. Shahid Chamran University was selected as the statistical population and all the required data concerning faculties and departments was collected. In order to collect the required data in the time domain of 2010-2013, documents and records held by different units of the university were scrutinized and reviewed. For data analysis, descriptive statistics tables including average growth rates, means, standard deviations and correlation coefficients were developed while to determine the relationships between variables and fit regression models of interest, inferential statistics and multilevel modelling methods were used. The results show that: (1) values do not have the same structure and homogeneity and there is a dissonance between time units and departments. The calculated statistics for research performance (ρ=0.68) and academic performance (ρ=0.52) indicates the necessity of using multilevel modeling. 2) Managerial and educational performance of the departments per faculty member during the study period has encountered some fluctuations and the general trend of these indices has been increasing 3) each department has experienced an individual trend. 4) The mechanisms of financial resource allocation significantly affect educational and research performances of the departments.
ابیلی، خدایار و موفقی، حسن. (1382). دریچه‌ای بر مفاهیم نوین مدیریتی. تهران: نشر شیوه.
اسکوهی، فاطمه، حمید موحد محمدی و احمد رضوانفر. (1393). رابطه مهارت¬های ارتباطی با عملکرد آموزشی_ پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. فصل¬نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی،30، 89-100.
انتظاری، یعقوب، ابوالقاسم نادری و حسن محجوب عشرت آبادی. (1392). تصمیم گیری¬های استراتژیک مالی در آموزش عالی؛ بررسی سازوکارهای تخصیص منابع مالی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی. فصلنامه علمی- ترویجی مطالعات منابع انسانی، سال دوم، شماره هفتم، 75-97.
ایروانی، هوشنگ؛ فائزی پور، محمد مهدی؛ شریف زاده، ابوالقاسم؛ آستانه، علیرضا. (1385). تحلیل عوامل اثر گذار بر بهبود فرصت های مطالعاتی اعضای هیأت علمی دانشگاه تهران. نشریه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 12 (3)، 1-16.
آراسته، حمید رضا. (1383). رضایت شغلی اعضای هیأت علمی دانش آموخته خارج از کشور در ایران. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی. 9 (1 و 2)، 97-125.
حسین پور، محمد. (1390). بررسی عوامل بازدارنده و تسهیل كننده انجام پژوهش و رابطه آن با عملكرد پژوهشی اعضای هیأت علمی رشته های علوم انسانی دانشگاه های شهر اهواز. پایان نامه كارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. گروه مدیریت آموزشی.
دیبائیان، مریم. (1386). شناخت سازوكارهای تخصیص منابع مالی در آموزش و پرورش و ارائه سازوكارهای مناسب: مورد شهر تهران. پایان نامه كارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشكده روانشناسی و علوم تربیتی.
رابینز. استفین.پی. (1377). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی. تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
صادقی، احمد، سجاد درزی رامندی، مهدی طرسکی، امید امامی، غلامحسین حیدری، و حسین شهرکی. (1393). دیدگاه کارکنان علوم پزشکی خراسان شمالی درباره وضعیت عوامل بهداشتی و انگیزشی موثر بر عملکرد و رضایتمندی آنها. مجله علوم پزشکی صدرا،2 (2)، 111-122.
عزتی، میترا و ابوالقاسم نادری. (1388). تأثیر سازوکارهای تخصیص منابع مالی بر عملکرد آموزشی گروههای آموزشی دانشگاهی: مطالعه موردی دانشگاه تهران. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 52، 23-54.
عزیزی، نعمت الله. (1392). بررسی¬های بهبود عملکرد پژوهشی اعضای هیئت علمی در علوم انسانی. فصلنامه راهبرد فرهنگ، 21، 7-33.
فعلی، سعید، غلامرضا پزشکی راد و محمد چیذری. (1385). بررسی عوامل موثر بر مشارکت در فعالیت¬های پژوهشی و تولید علم. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 42، 93-106.
کیذوری امیر حسین و دیگران. (1384). طراحی و تدوین رویكرد مناسب تخصیص بودجه دانشگاه‌های ایران بر اساس شاخصهای كیفیت نظام دانشگاهی، دانشگاه تربیت مدرس.
مهجور، سیامک رضا و پروین غیاثی. (1379). راهبردهای تدریس: کلیات، روشها و فنون تدریس. تهران: نشر ساسان.
مورهد. جی. و آر. دبلیو گریفین. (1992). رفتار سازمانی. مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده. (1382). تهران: مروارید.
نادری، ابوالقاسم. (1381). الگوسازي چند سطحي و كاربردهاي آن در اقتصاد. همايش معرفي و كاربرد مدلهاي ناخطي پويا و محاسباتي در اقتصاد. دانشكده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي.
نادری، ابوالقاسم. (1388). مالیه آموزش. تهران: دانشگاه تهران
نادری، ابوالقاسم، کمال خرازی، یعقوب انتظاری و حسن محجوب عشرت آبادی. (1392). سازوکارهای تأمین و تخصیص منابع در آموزش عالی. فصلنامه مطالعات منابع انسانی، 3(10)، 91-120 .
نصر اصفهانی، احمد رضا. (1383). ارزشیابی دانشجویی. نادر قلی قورچیان، حمیدرضا آراسته، پریوش جعفری (ویراستاران). دایره المعارف آموزش عالی (جلد 1، صص 106-116). تهران: بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی
نصر اصفهانی، احمدرضا، مصطفی شریف و حمید عریضی. (1383). ارزشیابی تدریس. نادر قلی قورچیان، حمیدرضا آراسته، پریوش جعفری (ویراستاران). دایره المعارف آموزش عالی (جلد 1، صص 98-106). تهران: بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی
نصیری پور، امیر اشکان، بهرام دلگشایی، روح الله کلهر، محمد زکریا کیایی، الهام شاه بهرامی و سید سعید طباطبایی. (1392). عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان براساس نظریه هرزبرگ در بیمارستانهای آموزشی شهرستان قزوین. پیاورد سلامت، 7 (4)، 354-365.
Blume-Kohout, M. E., Kumar, K. B., & Sood, N. (2009). Federal Life Sciences Funding and University R&D. NBER Working Paper No. 15146. National Bureau of Economic Research.
Chudnovsky, D., Lopez, A., Rossi, M. A., & Ubfal, D. (2008).Money for Science? The Impact of Research Grants on Academic Output. Fiscal Studies, 29 (1), 75-87.
Godin, B. (2003). The impact of research grants on the productivity and quality of scientific research: INRS Working Paper No. 2003. Ottawa
Gonzalez Lopez, Maria Jonse (2006). Towards decentralized and goal-oriented models of institutional resource allocation: The Spanish case. Higher Education. (51):589-617.
He, Z.L., Geng, X.S., Campbell-Hunt, C. (2009). Research collaboration and research output: A longitudina l study of 65 biomedical scientists in a New Zealand university. Research Policy, 38(2), 306-317.
Liefner, Ingo. (2003). Funding, resource allocation and performance in higher education systems .Higher Education. (46), 469-489.
Noble, J., Cryns, A., and Laury, B. (1992). Faculty Productivity and Costs: A Multivariate Analysis. Evaluation Review, 16(3), 228-314.
Rodes, J., Trilla, A., Asenjo, M.A. & Grau J. (1995). Assessment of the Performance of Sabbatical Leave: Hospital Clinic Provincial of Barcelona (1990-1991).
Wood, F. (1990). Factors influencing research performance of university academic staff. Higher Education, 19(1), 81–100.
Woods, M. (2008).The history, theory and practice of resource allocation models in UK universities. The Journal of Finance and Management in Colleges and Universities. 5, 139-155.
Zainab, A.N. (2000). Publication Productivity, Focus on Institutional, Collaborative and Communicational Correlates: A Review of the Literature. Malaysian Journal of Library & information Science, 5(1), 53-94.