طراحی مدل عوامل مؤثر بر موفقیت کسب و کارهای نوپا با استفاده از متدلوژی نقشه شناختی فازی
محورهای موضوعی : مدیریت فناوری اطلاعات
زینب حسینی
1
*
,
سید حبیب اله میرغفوری
2
,
داود عندلیب اردکانی
3
1 - گروه مدیریت صنعتی- دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد
2 - گروه مدیریت صنعتی- دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد
3 - گروه مدیریت صنعتی- دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد
کلید واژه: کسب و کار نوپاعوامل موفقیتفناوری محورنقشه شناختی فازیتحلیل سناریو مُحتمل ,
چکیده مقاله :
كسب و كارهاي نوپا اهميـت خاصي براي اقتصاد دارند زيرا منبع مهمي از ايجاد شغل، پويايي كسب و كـار و خلاقيـت هسـتند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و از لحاظ شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی با استراتژی آمیخته (کیفی و کمی) میباشد. در این تحقیق ابتدا از طریق مصاحبه 34 گروه (عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا) در 7 دسته با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی شناسایی و مدل انتزاعی تحقیق طراحی شد سپس به منظور بررسی وضعیت روابط بین عوامل و تعیین مُحتمل‌ترین سناریوهای تحقیق از رویکرد کمی نقشه شناختی فازی استفاده شد.نتایج یافته‌های تحقیق نشان داد که مهمترین دسته مدل انتزاعی تحقیق دسته عوامل تکنولوژیکی میباشد از طرفی مُحتمل‌ترین سناریو این بُعد به بیان این موضوع می پردازد؛ صرفاً داشتن ایده فناورانه تضمین کننده موفقیت کسب وکار نوپا نمی‌باشد چون پیاده سازی ایده مستلزم وجود تیمی متخصص (دانش محور) میباشد که بتوانند به سرعت نمونه اولیه ایده را به بازار ارائه دهند و با بکارگیری هوش تجاری(داده کاوی) به منظور تحلیل اطلاعات حاصل از بازخود مشتریان کشف فرصتهای نوآورانه را برای موفقیت بیشتر کسب و کار افزایش دهند. این پژوهش با تحلیل و مورد بحث قرار دادن سناریوهای مُحتمل و ارائه پیشنهادهای کاربردی به موفقیت بیشترکسب و کارهای نوپا فناوری محور کمک میکند.
Start-ups are especially important for the economy in job creation, business dynamism and creativity. it was an applied-developmental descriptive-survey study using a mixed method design (qualitative and quantitative). In this study, first, the abstract research model was designed through interviews of 34 groups (start-up success factors) in 7 categories using qualitative content analysis method and, then, to investigate the relationship between factors and determine the most likely research scenarios, a quantitative fuzzy cognitive map approach was used. The results showed that the most important category of abstract research model was the category of technological factors. On the other hand, the most probable scenario of this dimension was expression of this issue; Just having a technological idea does not guarantee the success of a start-up business because implementing the idea requires an expert (knowledge-based) team that can quickly bring the prototype to market and use business intelligence (data mining) to analyze the information obtained to increase the discovery of innovative opportunities for customers to be more successful in business. This research contributes to the further success of new technology-driven businesses by analyzing and discussing possible scenarios and providing practical suggestions.
- انصاری، رضا، سلطان زاده، جواد. (1391). ارائه چارچوبی برای پیاده سازی مدیریت فناوری در بنگاه‌های فناوری محور. رشد فناوری. سال هشتم، شماره 23، 22-31
-پارسانژاد، محمدرضا؛ رضوی، سید مصطفی؛ فروتن بایگی، زینب. (1398). مدل‌سازی یکپارچه عوامل مؤثر بر شکست کارآفرینان و پیامدهای مالی، اجتماعی و روانی آن. دوره 12، شماره 1، ص 41-59.
-تبریزی، منصوره. (1391). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 64، ص106-138
-چهار راهی، مصطفی؛ عیوض لو، رضا (1395). بررسی نقش صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر در رشد استارتاپ‌ها، نخستین کنفرانس بین المللی پارادایم‌های نوین مدیریت – هوشمندی تجاری و سازمانی، تهران دانشگاه شهید بهشتی، https://civilica.com/doc/500433/
-رحمان سرشت، حسین؛ دهدشتی شاهرخ، زهره؛ خاشعی، وحید؛ دوست محمدیان، شهیده. (1399). مدل تاب آوری استارتاپ‌ها در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعه چند موردی با رهیافت تاریخی). دوره 14،شماره 2(پیاپی48)
-قائدی، محمدرضا، گلشنی، علیرضا. (1395). روش تحلیل محتوا از کمی گرایی تا کیفی گرایی. مجله روش‌ها و مدلهای روان‌‌شناختی، 23(7)، 57-82
- مهرگان، محمدرضا، سیدکلالی، نادر. (1391). بررسی ارتباط میان عوامل مؤثر بر ترک خدمت دانشگران ICT در صنعت ارتباطات همراه ایران با استفاده از متدلوژی نقشه شناختی فازی. مجله پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال پنجم، ص25-44
-مؤمنی، منصور، قیومی، علی فعال. (1386). تحلیل‌های آماری با استفاده از spss. تهران: انتشارات مؤلف
Ansari, A., & Riasi, A. (2016). Modelling and evaluating customer loyalty using neural networks: Evidence from startup insurance companies. Future Business Journal, 2(1),15-30.
https://doi.org/10.1016/j.fbj.2016.04.001 Blank, S., & Dorf, B. (2020). The Startup Owner's Manual: The Step-By-Step Guide for Building a Great Company. John Wiley & Sons. https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=3p_ODwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR29&ots=ePmIus9-Ir&sig=TAGXlszhoVUsY1p98SeGwKzpoz8
Baum, J. R., Locke, E. A., & Smith, K. G. (2001). A multidimensional model of venture growth. Academy of management journal, 44(2), 292-303.
http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.507.739&rep=rep1&type=pdf Bocken, N. M. (2015). Sustainable venture capital–catalyst for sustainable start-up success?. Journal of Cleaner Production, 108, 647-658. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.05.079
Boyer, D., Creech, H., & Paas, L. (2008). Critical success factors and performance measures for start-up social and environmental enterprises. Report for SEED Initiative Research Programme, 115-139. https://www.iisd.org/system/files/publications/seed_factors_startup.pdf
Caseiro, N., & Coelho, A. (2019). The influence of Business Intelligence capacity, network learning and innovativeness on startups performance. Journal of Innovation & Knowledge, 4(3), 139-145. https://doi.org/10.1016/j.jik.2018.03.009
Caseiro, N., & Coelho, A. (2019). The influence of Business Intelligence capacity, network learning and innovativeness on startups performance. Journal of Innovation & Knowledge, 4(3), 139-145. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2444569X18300374
Chahar Rahi, M., & Eyvezloo, R. (2017). Investigating the role of venture capital funds in the growth of startups. The First International Conference on New Management Paradigms - Business and Organizational Intelligence, Tehran Shahid Beheshti University, https://civilica.com/doc/500433/
Chorev, S., & Anderson, A. R. (2006). Success in Israeli high-tech start-ups; Critical factors and process. Technovation, 26(2), 162-174. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2005.06.014
Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of advanced nursing, 62(1), 107-115
Evers, N. (2003). The process and problems of business start-ups. The ITB Journal, 4(1), 3.
Gartner, W. B. (1985). A conceptual framework for describing the phenomenon of new venture creation. Academy of management review, 10(4), 696-706.
Giardino, C., & Paternoster, N. (2012). Software development in startup companies. http://www.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2:830963
Groenewegen, G., & de Langen, F. (2012). Critical success factors of the survival of start-ups with a radical innovation. Journal of Applied Economics and Business Research, 2(3), 155-171.
Gutbrod, M., Münch, J., & Tichy, M. (2017, November). How do software startups approach experimentation? Empirical results from a qualitative interview study. In International Conference on Product-Focused Software Process Improvement (pp. 297-304). Springer, Cham.
Jackson, P., Runde, J., Dobson, P., & Richter, N. (2015). Identifying mechanisms influencing the emergence and success of innovation within national economies: a realist approach. Policy Sciences, 49(3), 233-256.
Jetter, A., & Schweinfort, W. (2011). Building scenarios with Fuzzy Cognitive Maps: An exploratory study of solar energy. Futures, 43(1), 52-66.
Kiani, M., Bagheri, M., Ebrahimi, A., & Alimohammadlou, M. (2019). A model for prioritizing outsourceable activities in universities through an integrated fuzzy-MCDM method. International Journal of Construction Management, 1-17.
Kim, B., Kim, H., & Jeon, Y. (2018). Critical success factors of a design startup business. Sustainability, 10(9), 2981.
Kodama, F., & Shibata, T. (2017). Beyond fusion towards IoT by way of open innovation: an investigation based on the Japanese machine tool industry 1975-2015. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 3(4), 23
Kohler, T. (2016). Corporate accelerators: Building bridges between corporations and startups. Business Horizons, 59(3), 347-357.
Lee, M., Yun, J., Pyka, A., Won, D., Kodama, F., Schiuma, G., ... & Yan, M. R. (2018). How to respond to the Fourth Industrial Revolution, or the Second Information Technology Revolution? Dynamic new combinations between technology, market, and society through open innovation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 4(3), 21;
Lidzhi-Goryaeva, A. D. (2020). Assessment of success factors of startups in Russia and abroad. Скиф. Вопросы студенческой науки, (4), 677-680.
McGrath, H., Medlin, C. J., & O'Toole, T. (2017). A process-based model of network capability development by a start-up firm. Industrial Marketing Management.
Melegati, J., Goldman, A., Kon, F., & Wang, X. (2019). A model of requirements engineering in software startups. Information and software technology, 109, 92-107.
Nyaoga, R. B., Wang, M., & Magutu, P. O. (2015). Testing the relationship between constraints management and capacity utilization of tea processing firms: Evidence from Kenya. Future Business Journal, 1(1-2), 35-50.
Oe, A., & Mitsuhashi, H. (2013). Founders' experiences for startups' fast break-even. Journal of Business Research, 66(11), 2193-2201.
Olsson, H. H., Bosch, J., & Alahyari, H. (2013). Towards R&D as innovation experiment systems: A framework for moving beyond agile software development. In Proceedings of the IASTED (pp. 798-805).
Pena, I. (2002). Intellectual capital and business start-up success. Journal of intellectua capital, 3(2), 180-198.
Rodriguez-Repiso, L., Setchi, R., & Salmeron, J. L. (2007). Modelling IT projects success with fuzzy cognitive maps. Expert Systems with Applications, 32(2), 543-559.
Santisteban, J., & Mauricio, D. (2017). Systematic literature review of critical success factors of information technology startups. Academy of Entrepreneurship Journal, 23(2), 1-23.
Skawińska, E., & Zalewski, R. I. (2020). Success factors of startups in the EU—A comparative study. Sustainability, 12(19), 8200.
Tengeh, R., & Nkem, L. (2017). Sustaining immigrant entrepreneurship in South Africa: The role of informal financial associations. Sustainability, 9(8), 1396
Van Le, H., & Suh, M. H. (2019). Changing trends in internet startup value propositions, from the perspective of the customer. Technological Forecasting and Social Change, 146, 853-864.
Watson, K., Hogarth-Scott, S., & Wilson, N. (1998). Small business start-ups: success factors and support implications. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 4(3), 217-238.
Wildenberg, M., Bachhofer, M., Adamescu, M., De Blust, G., Diaz-Delgadod, R., Isak, K. G. Q., ... & Riku, V. (2010, February). Linking thoughts to flows-Fuzzy cognitive mapping as tool for integrated landscape modelling. In Proceedings of the 2010 international conference on integrative landscape modelling—linking environmental, social and computer sciences, Montpellier, February 3-5.
طراحی مدل عوامل مؤثر بر موفقیت کسب و کارهای نوپا با استفاده از متدلوژی نقشه شناختی فازی
زینب حسینی(نویسنده مسئول) دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی ، دانشگاه یزد، ایران zeanabhosseini0@gmail.com سید حبیب الله میرغفوری دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، ایران mirghafoori@yazd.ac.ir
داوود عندلیب اردکانی استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، ایران Davood.andalib@gmail.com
تاریخ ارسال:28/11/99 تاریخ پذیرش:10/02/1400 |
كسب و كارهاي نوپا اهميـت خاصي براي اقتصاد دارند زيرا منبع مهمي از ايجاد شغل، پويايي كسب و كـار و خلاقيـت هسـتند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و از لحاظ شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی با استراتژی آمیخته (کیفی و کمی) میباشد. در این تحقیق ابتدا از طریق مصاحبه 34 گروه (عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا) در 7 دسته با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی شناسایی و مدل انتزاعی تحقیق طراحی شد سپس به منظور بررسی وضعیت روابط بین عوامل و تعیین مُحتمل‌ترین سناریوهای تحقیق از رویکرد کمی نقشه شناختی فازی استفاده شد.نتایج یافته‌های تحقیق نشان داد که مهمترین دسته مدل انتزاعی تحقیق دسته عوامل تکنولوژیکی میباشد از طرفی مُحتمل‌ترین سناریو این بُعد به بیان این موضوع می پردازد؛ صرفاً داشتن ایده فناورانه تضمین کننده موفقیت کسب وکار نوپا نمی‌باشد چون پیاده سازی ایده مستلزم وجود تیمی متخصص (دانش محور) میباشد که بتوانند به سرعت نمونه اولیه ایده را به بازار ارائه دهند و با بکارگیری هوش تجاری(داده کاوی) به منظور تحلیل اطلاعات حاصل از بازخود مشتریان کشف فرصتهای نوآورانه را برای موفقیت بیشتر کسب و کار افزایش دهند. این پژوهش با تحلیل و مورد بحث قرار دادن سناریوهای مُحتمل و ارائه پیشنهادهای کاربردی به موفقیت بیشترکسب و کارهای نوپا فناوری محور کمک میکند.
کلید واژه:
کسب و کار نوپا، عوامل موفقیت، فناوری محور، نقشه شناختی فازی، تحلیل سناریو مُحتمل
مقدمه
امروزه کسب و کارهای نوپا در تمام جهان به ویژه در اقتصادهای در حال توسعه، به عنوان یک عامل رشد اقتصادی مهم و منبع اشتغال پایدار به حساب می‌آیند (انصاری و ریاضی1، 2016). گرایش به سمت اهمیت فزاینده کسب وکارهای نوپا در اقتصاد جهانی نه تنها منجر به ایجاد یک محیط تجاری تقویت شده برای اقتصاد میباشد؛ بلکه اشتیاق کارآفرینی را در بین کارآفرینان بهبود میدهد برای اینکه این روند ادامه یابد سرمایهگذاری در کسب و کارهای نوپا نباید یک پدیده موقتی باشد، باید همچنان رشد کنند و برای زنده ماندن رقابتی باشند (تینگه و نکیم2، 2017). همچنین با توجه به اینکه سطح رقابت بین شرکتها از بازارهای محلی به بازارهای جهانی تغییرکرده است (نیاوگا و همکاران3،2015 )؛ بنابراین کسب وکارهای نوپا در عصر جدید می‌توانند منابع عمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایی از نوآوری باشند تا با بکارگیری فناوریهای در حال ظهور به ایجاد محصولات و بازسازی مدلهای تجاری اقدام کنند (کوهلر4،2016). عموماً محصولات یا خدمات کسب و کارهای نوپا به صورت یک پلت‌‌‌فرم یا نرم‌افزار خدماتی در قالب یک اپلیکیشن قابل دسترس و جدید تعریف میشود (گات بروید و همکاران5، 2017). در واقع، در عصرکنونی که دسترسی به اطلاعات در همه جا ممکن است؛ خرید و مصرف محصولات و خدمات را می‌توان با چند ضربه بر روی یک گوشی هوشنمند انجام داد. بکارگیری بسیاری از این نوآوری‌ها از طریق شرکتهای نوظهوری چون کسب وکارهای نوپا فناوری محور امکان‌پذیر شده است زیرا مخصوصاً برای این امر طراحی شدهاند. این سازمان‌ها در بازارهای مختلف حضور دارند (ملیگاتی 6و همکاران، 2019). این تغییرات مهمترین جنبه انقلاب صنعتی چهارم را تشکیل می‌دهند که اساسا برابر با تکامل اینترنت اشیا7 است (کوداما و شیباتا8، 2017). تحت این شرایط، مهمترین عامل ظهور کسب و کارهای نوپا ایجاد ترکیب‌های جدید بین تکنولوژی و بازار است؛ واژه ظهور دلالت بر این دارد که ترکیب‌های جدید و داوطلبانه، غیر منتظره، و غیرقابل کنترل هستند (لی 9و همکاران، 2018)؛ چون با بکارگیری فناوری اطلاعات10 منجر به خلاصه کردن و شتاب بخشیدن به چرخه توسعه نرم افزار و در نهایت سرعت پاسخگویی به مشتریان می‌شوند ( اولسون و همکاران12، 2013) به بیانی دیگر، در عضر کنونی فناوری مهمترین منبع ایجاد مزیت رقابت و رشد شرکتها تلقی میشود که می‌توان با ترکیب فناوری با نیروی انسانی مجرب و با انگیزه، امکان پاسخگویی سریع به تقاضای در حال تغییر مشتری و همچنین دستیابی و توسعه بازارهای جدید را فراهم نمود (انصاری و سلطان زاده، 1391 ص 22).
بنابراین با توجه به نقش مهم کسب وکارهای نوپا در اشتغال‌زایی و بهبود وضعیت اقتصادی جامعه ضرورت بر شناخت عناصر مهم ابعاد زمینه‌ای که در گسترش این کسب و کارها در سطوح خرد و کلان میتواند تأثیرگذار باشد الزامی است. همچنین علی‌رغم اینکه کسب و کارهای نوپا توان بالایی برای ایجاد رشد اقتصادی مداوم دارند، اما توسعه آنها امری مشکل است. از طرفی متاسفانه کمبود منابع مالی و انسانی مانع توسعه فرآیندهای نوآور جدید میشود. به گزارش سی بی اینسایت8، متداول‌ترین دلایل شکست کسب وکارهای نوپا، به عبارتی 42درصد شکست آنها عدم نیاز بازار به محصولات یا خدمات است. از طرفی 14 درصد شکست کسب و کارهای نوپا شناسایی نادرست مشتری است (ون لی13 و سو،2019). خلاصه نتایج تحقیقات متعدد درمورد علت عدم موفقیت کسب و کارهای نوپا نرم‌افزاری، عدم سازگاری بین استراتژی‌های مدیریتی و اجرایی (جیور دانیو و همکاران، 2014؛ نقل از پارسانژاد و همکاران، 1397)، عدم قطعیت تکنولوژی و اکتساب اولین مشتری (جیور دانیو و همکاران، 2014؛ نقل از پارسانژاد و همکاران، 1397)، عدم تغییر مسیر به موقع (جیور دانیو و همکاران، 2014؛ نقل از پارسانژاد و همکاران، 1397)، عدم اعتبارسنجی ایده (جیور دانیو و همکاران، 2014؛ نقل از پارسانژاد و همکاران، 1397)، این عوامل به عنوان شایع‌ترین دلایل شکست کسب و کارهای نوپا نرم افزاری که توسط سایر محققان شناسایی شده است (پارسانژاد و همکاران، 1397).
همانطور که مشاهده گردید علت شکست کسب وکارهای نوپا نوعاً عدم بررسی وضعیت یا نادیده گرفتن یک عامل در مراحل مختلف راهاندازی یک کسب وکار میباشد. لذا کاهش مسئله شکست کسب وکارهای نوپا مستلزم نوآوری به منظور طراحی مدلی از عناصر موفقیت کسب و کارهای نوپا میباشد. از طرفی چون مطالعات اندکی در ایران درباره دستهبندی و تحلیل عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا فناوری محور صورت گرفته است. از این‌رو سؤال اصلی پژوهش این است، روابط بین عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا فناوری محور استان یزد به منظور تحلیل سناریوهای مُحتمل به چه صورتی میباشد؟ همچنین عوامل کلیدی موفقیت کسب وکارهای نوپا به منظور ارائه پیشنهادهای کاربردی در جهت موفقیت بیشتر کسب وکارهای نوپا فناوری محور کدامند؟ از سویی دیگر، با توجه به آمار 80 درصدی شکست کسب وکارهای نوپا با عمری کمتر از یک تا سه سال در ایران، (رحمان سرشت و همکاران، 1398) هدف اصلی این پژوهش تحلیل سناریو مُحتمل هربُعد مدل موفقیت کسب وکارهای نوپا به منظور آمادگی کسب وکارها در برابر رخدادهای احتمالی میباشد.
جنبه نوآورانه پژوهش حاضر از منظرملی از این لحاظ حایز اهمیت است؛ که بیشتر مطالعات صورت گرفته در ایران به تعداد انگشت شمار عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا و در نهایت رتبه‌‌‌‌‌بندی این عوامل اشاره داشتهاند اما این پژوهش با گروهبندی، دستهبندی و تحلیل سناریوهای مُحتمل عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا و ارائه آن در قالب یک مدل، که در صورت توجه و بکارگیری این مدل توسط مؤسسین کسب وکارهای نوپا میتواند در جهت رفع مسائل و چالش‌های احتمالی شکست کسب وکارها راهشگا تلقی شود.
2. مبانی نظری و پیشینه پژوهش
واژه کسب و کار نوپا14اولین بار در سال 1994 در یک مقاله با عنوان زمان خاتمه در شرکتهای جوان15که توسط کارمل16 نوشته شده است، دیده شد؛ وی متوجه خلاقیت و موفقیت این کسب وکارها شد بنابراین از نیازمندی به تحقیقیات بیشتر برای توسعه نرم افزاری که این موفقیت را تکرار و آن را به دیگر بخش‌های تکنولوژی گسترش دهد، دفاع کرد (جیور دانیو و پاترنوستر17، 2012). در تعریفی کسب و کار نوپا به شرکتهای نوپایی گفته میشود که تاریخچه چندانی ندارند. این شرکتها تازه تأسیس شدهاند. در فاز توسعه و تحقیق برای بازاریابی قرار دارند. به نوعی می‌توان گفت که کسب و کارهای نوپا ایده‌هایی ریسک‌پذیر هستند که مدل کسب و کارشان مشخص نیست و بازار هدف‌شان در حد فرض است (بلنک و دوروف18، 2020 ). شرکتهای نوپا می‌توانند در هرحوزه‌ای ایجاد شوند، ولی اغلب به شرکت‌هایی گفته میشود که رشد سریعی دارند و در زمینه تکنولوژی فعالیت می‌کنند. منظور از کسب و کار نوپا در این تحقیق، دو تعریف ساده از استیو بلنک و اریک ریز19میباشد. از نظر استیو بلنک کسب و کار نوپا، سازمانی است که شکل گرفته است تا در جستجوی مدل کسب و کاری قابل تکرار20 و مقیاس‌پذیر21باشد. در تعریف اریک ریز کسب و کار نوپا نهادی انسانی است که برای خلق محصول یا خدمتی نو در شرایط عدم قطعیت زیاد ایجاد شده است. به طور کلی، کسب و کارهای نوپا سازمان‌هایی مبتنی بر دانش و با رشد سریع درآمد تلقی می‌شوند که موضوع عمده فعالیت آنها بر نوآوری‌های متنوع متمرکز است؛ به بیانی دیگر، مفهوم کسب کارنوپا شامل کلیه مراحل توسعه شرکت یعنی از زمان تآسیس تا بلوغ سازمان به طور کامل میباشد (اسکاویناسکا و زالیواسکی22، 2020). کسب و کارهای نوپا فناوری محور، کسب و کارهایی هستند که از طریق توسعه فناوری یک بخش مهم و اصلی از محصولات یا خدمات خود را ارائه می‌کنند (گات بروید و همکاران23، 2017). با توجه به تعاریف بالا می‌توان کسب و کارهای نوپا را کسب و کارهایی دانست که بخشی از آن بر پایه فناوری استوار است (بلنک و دوروف،2020). تعاریف زیادی از جنبه‌های مختلف درمورد کسب وکارهای نوپا بیان شده است؛ اما شومپیتر24 ادعا کرد تنها یک عامل مهم وجه تمایز در خلق شرکتهای نوپا تلقی میشود، عاملی به نام نوآوری است (اورز25، 2003). از طرفی به بیان بلنک و دوروف، کسب و کارهای نوپا به دنبال یافتن سریع مدل کسب و کار مناسب در کمترین زمان ممکن هستند در واقع دو عامل سرعت و زمان عوامل مهمی در موفقیت کسب وکارهای نوپا تلقی می‌شوند (بلنک و دورف، 2020). همچنین ویژگی‌های شخصی و مهارت‌های فردی مؤسسین کسب و کارهای نوپا نقش مهمی در ایجاد و توسعه کسب و کار دارد (وان لو و سو،2019). البته باوم و همکاران با نظر مشابهی استدلال کردند که مهمترین عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا، چشم انداز، رسالت و هدف مشخص مؤسسین کسب و کار میباشد (باوم وهمکاران26، 2001). در جایی دیگر، پاترنوستر و همکاران بیان کردهاند، کسب وکارهای نوپا در محیط به شدت پویا، متحول و پر از رقابت امروز جهت موفقیت لازم است؛ به تجربه‌های کسب وکارهای نوپا موفق به منظور الگوبرداری توجه داشته باشند (وان لو و سو،2019).
به طور کلی عنوان تحقیقاتی که در سطح بین المللی درمورد بررسی عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا صورت گرفته است بیشتر با کلیدواژه عوامل حیاتی موفقیت کسب وکارهای نوپا مطرح شده است از سویی دیگر، مطالعاتی که در حوزه بررسی عوامل موفقیت کسبوکارهای نوپا توسط سایر محققان انجام گرفته است معمولاً به تعداد انگشت شمار عوامل موفقیت اشاره داشتهاند. به عنوان نمونه به منظور بررسی پیشینه تحقیق کسب وکارهای نوپا به نتایج تعدادی از این تحقیقات اشاره میشود. پینا27 (2002) در پژوهشی با هدف تعیین نقش سرمایه فکری در ایجاد موفقیت تجاری کسبوکارهای نوپا به این نتیجه رسیدند که عواملی همچون سرمایه انسانی کارآفرین (آموزش و پرورش، تجربه کسب و کار، و سطح انگیزه)، سرمایه سازمانی (ظرفیت شرکت برای انطباق با تغییرات و توانایی پیاده سازی استراتژی موفق)، و سرمایه ارتباطی ( توسعه شبکه های تجاری مولد و دسترسی سریع به ذینفعان مهم) دارایی‌های نامشهود مهمی هستند که به نظر می‌رسد ارتباط مثبتی با ریسک پذیری و موفقیت شرکتهای نوپا دارد. چوریو و آندرسون28 (2006)، در پژوهشی با هدف تعیین نقش فرآیند و عوامل حیاتی موفقیت در کسب و کارهای نوپا فناوری پیشرفته در اسرائیل به این نتیجه رسیدند که مهمترین عوامل حیاتی موفقیت کسب و کارهای نوپا شامل: ایده، استراتژی، تعهد اعضای تیم اصلی، تخصص و بازاریابی میباشد؛ در ادامه عوامل موفقیت در جایگاه دوم را شامل: مدیریت ارتباط با مشتری، تحقیق و توسعه در مقاله مذکور مطرح کردهاند؛ در نهایت عوامل کمتر مهم یا خارج از محیط کسب و کار نوپا را شامل: اقتصاد، سیاست، و محیط کسب و کار عمومی معرفی کردهاند. در مجموع این مطالعه بر این نکته تأکید دارد که نگرش‌ها و توانایی‌های تیم اصلی در موفقیت کسب وکارنوپا مهم است. گرونیوگین و لاگین29(2012)، در پژوهشی با هدف تعیین عوامل حیاتی موفقیت کسب وکارهای نوپا با استفاده از نوآوری بنیادی به این موضوع پرداخته‌اندکه چه عواملی برای افزایش موفقیت کسب و کارهای نوپا با بکارگیری نوآوری بنیادی در سه سال اول مهم است. محققان این پژوهش برای اولین بار یک مدل مفهومی طراحی کردهاند که در این مدل سه عامل موفقیت و رشد شامل: منحصر به فرد بودن مزایای استفاده از نوآوری، ویژگی‌های سازمانی کسب وکار نوپا و فردکارآفرین و نوآور میباشد. بوکن30 (2015) در مقاله‌ای با هدف تعیین نقش پایداری سرمایهگذاری خطرپذیر به عنوان یک فعال‌ساز به منظور افزایش موفقیت بیشتر کسب وکارهای نوپا به این نتیجه رسیدند عواملی از جمله؛ نوآوری، همکاری (مشارکت اعضای تیم) و یک مدل کسب و کار قوی میتواند نقشی حیاتی در موفقیت کسب وکارهای نوپا ایفا کند. سانتی استبان و مائوریسیو31 (2017) در پژوهشی با هدف مرور ادبیات سیستمی عوامل حیاتی موفقیت کسب وکارهای نوپا فناوری محور، 1013 مقاله را از طریق جستجو با کلمات کلیدی یافتند سپس با بررسی سیستماتیک 74 مقاله را به این منظور مورد تجزیه تحلیل قرار دادند. نتایج حاصل منجر به شناسایی 21 عامل حیاتی موفقیت کسب وکارهای نوپا شد که محققان این عوامل را در سه دسته (سازمانی، فردی، خارجی) و چهار مرحله رشد (بذر، اولیه، رشد و توسعه) تقسیم‌بندی نمودند. محققان دریافتند تجربه کاری قبلی تیم مؤسس و حمایت دولت عواملی تأثیرگذار بر مرحله بذر میباشد. همچنین قابلیت‌های فناوری، تجاری تیم مؤسس و سرمایهگذاری خطرپذیر عواملی تاثیرگذار بر مرحله رشد می باشد ودرنهایت عامل خوشه‌بندی تاثیرگذار بر مرحله توسعه میباشد. مک گرث32و همکاران (۲۰1۷)، در مقاله‌ای با هدف ایجاد یک مدل مبتنی بر فرایند توسعه قابلیت‌های شبکه توسط یک شرکت نوپا به این نتیجه رسیدند که مدیر کسب و کار نوپا از طریق توانمندی در شبکهسازی و ارتباط با سایر مدیران شرکتها میتواند نقشی مهم به منظور حل و فصل مشکلات تجاری ایفا کند. کیم و همکاران33(2018) در پژوهشی با هدف بررسی عوامل حیاتی موفقیت در طراحی کسب و کار نوپا، به 20 عامل موفقیت دست یافتند که عوامل را در چهار بُعد (کارآفرینی، نوآوری، فناوری، اقتصاد) دستهبندی کردند. در این تحقیق، تجاری سازی ایده در بُعد نوآوری به عنوان مهمترین عامل، که در طراحی و موفقیت کسب و کارهای نوپا تأثیرگذار میباشد شناسایی شد. لیدژی34 (2020) در مقاله‌ای با هدف ارزیابی عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا در کشور روسیه به این نتیجه رسید که حضور یک ایده خلاقانه برای یک شرکت نوپا شرطی مهم ، اما تعیین کننده موفقیت نیست. در واقع عوامل، تناسب زمانی میان تقاضای بازار و نیازهای مصرف‌کننده، استعداد مؤسس به عنوان یک مدیر، انتخاب صحیح تیم، زمان و ساختار سرمایهگذاری به عنوان عواملی مهم‌تر در موفقیت کسب وکار نوپا تصور میشود.
3. روش شناسی پژوهش
پژوهش حاضر از منظر هدف یک تحقیق کاربردی- توسعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایی و از لحاظ شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی با استراتژی آمیخته (کیفی و کمی) و از لحاظ زمانی مقطعی میباشد. این تحقیق در طی سه مرحله در کسب وکارهای نوپا موفق استان یزد پیاده سازی شد. هر مرحله از انجام این تحقیق جامعه ، نمونه آماری و روش نمونهبرداری مختص به آن مرحله را دارد که در جدول (1) به تفکیک قابل مشاهده است. با توجه به اهداف و سؤالات پژوهش، ابتدا با بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق کسب وکارهای نوپا و مصاحبه عمیق با خبرگان این کسب وکارها و فیش‌برداری و کدگذاری نظرات آنها و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از روش کیفی تحلیل محتوای کیفی، تمامی عوامل تأثیرگذار بر موفقیت کسب وکارهای نوپا فناوری محور در استان یزد شناسایی و دستهبندی شدند و مدل مفهومی تحقیق طراحی شد. روش و ابزار تجزیه تحلیل دادهها در بخش کیفی این پژوهش روش کیفی تحلیل محتوای کیفی و ابزار فیش برداری میباشد. روش تحلیل محتوای کیفی از روش‌های عمده‌ی مشاهده‌ی اسنادی است که در آن به‌جای مشاهده‌ی مستقیم رفتار مردم یا پرسش درباره‌ی آن، به ارتباطات میان آنها و پیام‌هایی که ردو بدل کردهاند می‌پردازد (قائدی و گلشنی، 1395). در حال حاضر برای به‌کارگیری تحلیل محتوای کیفی سه رویکرد ( سنتی، هدایت شده، جامع) وجود دارد؛ در تحقیق فعلی بیشتر از رویکرد سنتی برای تحلیل دادهها استفاده شده است. مراحل تحلیل محتوای کیفی در بخش یافته‌های پژوهش حاضرنیز مطابق دیدگاه الو و کینگاس35 (2008)، که شامل این 5 گام، 1-کدگذاری باز2-فهرست کردن کدها 3-گروهبندی، 4-دستهبندی 5- انتزاع میباشد تشریح شده است. لازم به ذکر است، گام‌هاي تحليل محتواي کيفي زماني که تحقیق به‌صورت استقرايي اجراشده و فاقد فرضيه باشد، یعنی زمانی که به دنبال استخراج قواعد عام از دل مشاهدات مشابه باشیم کاربرد دارد (تبریزی، 1391). در ادامه این مرحله، جهت کنترل کیفیت یا به عبارتی بررسی کیفیت دستهبندی مدل در تحلیل محتوای کیفی از شاخص کاپا استفاده شد که نتایج این مرحله در بخش یافته‌های پژوهش آورده شده است. سپس در گام دوم تحقیق، به منظور کسب قابلیت اعتماد ابزار اندازهگیری (پرسشنامه)، پایایی و روایی ابزار تحقیق با استفاده از روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت نتایج این مرحله تحقیق در جدول(9) در بخش یافته‌های پژوهش قابل مشاهده است. در گام سوم تحقیق به منظور تعیین میزان اهمیت و تعیین مُحتمل‌ترین سناریوهای حاصل از عوامل استخراج شده از رویکرد کمی نقشه شناختی فازی استفاده شد. فرآیند تحلیل دادهها به منظور ایجاد ماتریس نهایی موفقیت که ورودی نرم افزار نقشه‌شناختی میباشد بر طبق مراحلی که توسط رودریگوئز رپیسو 36و همکاران (2007) توسعه یافته است در نرم افزار اکسل انجام گردید. برطبق روش رودریگوئزرپیسوو همکاران چهار ماتریس به شرح ماتریس اولیه موفقیت37(IMS)، ماتریس فازی شده‌ی موفقیت38 (FZMS)، ماتریس قدرت روابط موفقیت39 (SRMS) و ماتریس نهایی موفقیت40(FMS) که برای تشکیل نقشه شناختی فازی لازم است تشکیل میشود. نمایش یک ماتریس اولیه‌ی موفقیت به صورت 
، که در آن عبارات (n) و 
هر کدام به ترتیب به معنای تعداد عوامل موفقیت (متغیر، مفهوم) و تعداد افراد مصاحبه شده برای کسب دادهها میباشد. این نتایج با ارزشی بین 
به یک مجموعه فازی تبدیل خواهد شد (رودریگوئز رپیسو و همکاران 2007؛ به نقل از مهرگان و همکاران، 1391). در مرحله دوم، ماتریس فازی شده موفقیت بردارهای عددی Vi به مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌های فازی تبدیل می‌شوند که در آنها هر عنصر مجموعه‌ی فازی نماینده میزان عضویت عنصر Oij بردار Vi با خود بردار Vi است. به این منظور ارزش حداکثر 
را یافته و 
قرار داده، یعنی:
(1) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(6) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(7) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(8) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
هدف | جامعه آماری | تعداد نمونه | روش نمونهگیری |
|---|---|---|---|
شناسایی و دستهبندی عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا (طراحی مدل) | صاحبان کسب و کارهای کسب و کار نوپای موفق و مشاوران و مدیران این کسب و کارها | 13 نفر | گلوله برفی |
سنجش روایی و پایایی مدل تحقیق | صاحبان و اعضای تیم‌‌‌‌های کسب و کارهای نوپا | 78 نفر | هدفمند قضاوتی |
اولویت بندی و تعیین روابط بین عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا | صاحبان کسب و کارهای کسب و کار نوپای موفق و مشاوران و مدیران این کسب و کارها | 38 نفر | هدفمند قضاوتی |
4. یافته‌های پژوهش
1.4. یافته‌های مرحله اول پژوهش: شناسایی عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا (تحلیل محتوای کیفی)
همان‌گونه که در بخش روش پژوهش بیان شد، نتایج به دست آمده از مصاحبه‌ها به روش تحلیل محتوای کیفی ( الو و کینگاس، 2008) و براساس مراحل پنج‌گانه ذیل مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت:
1،1،4. گام اول- مصاحبه با خبرگان و کدگذاري باز
در این مرحله محققان مصاحبه‌هایی را که با 13 نفر از خبرگان انجام داده‌اند؛ به صورت مکتوب درآورده و کدگذاری باز انجام می‌دهند. در اثر این فرآیند مجموعاَ 99 کُد شناسایی شد. نمونه‌ای از متن مصاحبه خبره 1 در جدول (2) آمده است.
جدول(2) متن مصاحبه
خبره 1 | ردیف |
|---|---|
داشتن ایده خوبه اما جذب سرمایه گذارمستلزم این است که ایده از حالت خامی خارج شده باشد، یعنی اینکه ایده ناب باشد ایده لزوما کپی برداری نباشد تحت فرآیند ایده پردازی پرورش یافته باشد مهم است. | 1 |
دانش تیم با تجربه، مسلط و علاقمند به یادگیری مهارت‌های متنوع (برنامه نویسی، بازاریابی...) مهم است اینکه چقدر قدرت انطباق پذیری با الگوهای موفق دنیا دارد | 2 |
2،1،4. گام دوم- فهرست کردن کدها
در اين گام، عناوين یادداشت‌شده در حاشيه متون به صفحه مجزایی انتقال یافت سپس جهت استخراج دسته‌ها بر روي آنها تحلیل صورت گرفت که نمونه‌ای از این فرآیند در جدول (3) آمده است.
فهرست کد مصاحبه | ردیف |
|---|---|
پروراندن ایده و ایده‌پردازی | 1 |
داشتن تیم دانشی و با تجربه در الگو برداری از کسب وکارهای نوپا موفق | 2 |
3،1،4. گام سوم- گروهبندی دادهها
پس از مرحله اول و دوم، در اين مرحله، کدهاي باز با يکديگر تحت عناوين کلی‌ترگروه‌بندی میشود. هدف از مرحله گروهبندی، کاهش تعداد کدها با ادغام کدهاي مشابه در کدهاي کلی‌تر است که نمونه‌ای از این فرآیند گروهبندی در جدول (4) آمده است
جدول(4): گروهبندی کدهای استخراج شده
گروه (عوامل) | فهرست کد مصاحبه | ردیف |
|---|---|---|
ایده پردازی خلاقانه | داشتن ایده و ایده پردازی و پروراندن ایده | 1 |
ایده پردازی با استفاده از فرآیند تفکر خلاق | ||
داشتن تخصص (دانش) و تجربه فنی در موسس و اعضای تیم | داشتن تیم دانشی و با تجربه در الگو برداری از کسب وکارهای نوپا موفق | 2 |
داشتن نیروی انسانی متخصص و فاروغ التحصیل از دانشگاه مطرح | ||
تیمی که قراراست استارتاپ را راه اندازی نماید؛ اصل استارتاپ تیم است تیم متخصص و با تجرب داشتن مهمه | ||
مؤسس تجربه کاری قبلی با سایر کسب وکارهای نوپا داشته باشد. |
4،1،4. گام چهارم- دسته بندی
در اين مرحله، گروه‌های مشابه با يکديگر ادغام میشود و دسته‌ها به وجود می‌آید. نکته مهم اين است که گروه‌هاي ذيل هر دسته باید به آن تعلق داشته باشد و هدف از اين مرحله، فراهم ساختن ابزاري براي توصيف پديده براي افزايش فهم و همچنين توليد دانش است. در جدول(5)، تعداد 34 گروه (عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا) در 7 دسته به عنوان بُعد، دستهبندی شدند.
جدول(5) دستهبندی عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا
ردیف | گروهها (عوامل موفقیت) | دسته |
|---|---|---|
1 | مهارت کار تیمی در افراد (کار گروهی) | شایستگی گروهی |
2 | شبکه سازی با سرمایهگذاران، مشتریان و سایر کسب و کارها | عوامل محیطی |
3 | انگیزه، تعهد و پشتکار بالای اعضای تیم | شایستگی فردی |
4 | حضور در شتاب‌دهنده ها و مراکز رشد | عوامل محیطی |
5 | داشتن چشمانداز و هدف مشترک اعضای تیم در مورد ایده | شایستگی گروهی |
6 | ریسکپذیری و مهارت مدیریت بحران اعضای تیم | شایستگی فردی |
7 | انتخاب تکنولوژی مناسب | عوامل تکنولوژیکی |
8 | بکارگیری فناوری بازار محور | عوامل تکنولوژیکی |
9 | هوشمندسازی کسب و کار (بکارگیری هوش تجاری) | عوامل تکنولوژیکی |
10 | داشتن سرعت عمل و مدیریت زمان در تمام مراحل اجرایی | شایستگی گروهی |
11 | داشتن ایده فناورانه (تکنولوژی محور بودن ایده) | عوامل تکنولوژیکی |
12 | ذهنیت بازار محور بین اعضای تیم | شایستگی گروهی |
13 | داشتن حداقل محصول پذیرفتنی (برای گرفتن بازخورد از مشتری) | عوامل بازاریابی |
14 | چرخش و تغییر مسیر به موقع ایده یا مدل کسب و کار | عوامل سازمانی |
15 | مدیریت استراتژیک مالکیت فکری (حفظ حقوق مالکیت معنوی) | عوامل سازمانی |
16 | ایده پردازی خلاقانه | شایستگی گروهی |
17 | اعتبار سنجی ایده کسب و کار | عوامل سازمانی |
18 | داشتن تخصص (دانش) و تجربه فنی در موسس و اعضای تیم | عوامل تکنولوژیکی |
19 | توانمندی تیم در پیادهسازی ایده | شایستگی گروهی |
20 | اتخاذ رویکرد کسب و کار نوپا ناب | عوامل سازمانی |
21 | زمانبندی درست جهت بازگشت سرمایه | عوامل اقتصادی |
22 | دسترسی آسان به بازار و مشتریان | عوامل بازاریابی |
23 | بخش بندی بازار و شناسایی مشتریان و بکارگیری بازارگوشه‌ایی | عوامل بازاریابی |
24 | جذب حمایت مالی سرمایه گذاران ثابت و مخاطره‌پذیر(صندوق سرمایهگذاری مخاطره پذیر) | عوامل اقتصادی |
25 | تاثیرگذاری اجتماعی در راستای تغییر رفتار ذینفعان | عوامل محیطی |
26 | الگوبرداری از کسب و کارهای نوپا موفق | عوامل محیطی |
27 | تناسب ایده با زیرساختهای فنی و فرهنگی جامعه | عوامل محیطی |
28 | داشتن مهارت نوآوری مؤسس تیم | شایستگی فردی |
29 | وجود متخصص بازاریابی و فروش | عوامل بازاریابی |
30 | بکارگیری الگوی نوآوری باز | عوامل سازمانی |
31 | شناخت قوانین خرد و کلان مربوط به کسب و کار | عوامل محیطی |
32 | داشتن سرمایه اولیه برای شروع کار | عوامل اقتصادی |
33 | داشتن طرح (برنامه) و مدل کسب و کار | عوامل سازمانی |
34 | داشتن مهارت رهبری موسس تیم | شایستگی فردی |
5،1،4. گام پنجم- انتزاع:
در نهایت، در مرحله پنجم مدل نهایی تحقیق شکل گرفت که در جدول (6) مشاهده میشود.
جدول(6) نتایج روش تحلیل محتوای کیفی
عوامل | ابعاد |
|---|---|
ایده پردازی خلاقانه | شایستگی گروهی |
توانمندی تیم در پیادهسازی ایده | |
ذهنیت بازار محور بین اعضای تیم | |
داشتن چشمانداز و هدف مشترک اعضای تیم در مورد ایده | |
مهارت کار تیمی در افراد (کار گروهی) | |
داشتن سرعت عمل و مدیریت زمان در تمام مراحل اجرایی | |
انگیزه، تعهد و پشتکار بالای اعضای تیم | شایستگی فردی |
ریسکپذیری و مهارت مدیریت بحران اعضای تیم | |
مهارت رهبری موسس تیم | |
مهارت نوآوری تیم | |
تناسب ایده با زیرساختهای فنی و فرهنگی جامعه | عوامل محیطی |
الگوبرداری از کسب و کارهای نوپا موفق | |
شبکه سازی با سرمایهگذاران، مشتریان و سایر کسب و کارها | |
شناخت قوانین خرد و کلان مربوط به کسب و کار | |
حضور در شتاب‌دهنده ها و مراکز رشد | |
تاثیرگذاری اجتماعی در راستای تغییر رفتار ذینفعان | |
داشتن تخصص (دانش) و تجربه فنی در موسس و اعضای تیم | عوامل تکنولوژیکی |
داشتن ایده فناورانه (تکنولوژی محور بودن ایده) | |
انتخاب تکنولوژی مناسب | |
بکارگیری فناوری بازار محور | |
هوشمندسازی کسب و کار (بکارگیری هوش تجاری) | |
مدیریت استراتژیک مالکیت فکری (حفظ حقوق و مالکیت معنوی) | عوامل سازمانی |
داشتن طرح (برنامه) و مدل کسب و کار | |
اعتبار سنجی ایده کسب و کار | |
چرخش و تغییر مسیر به موقع ایده یا مدل کسب و کار45 | |
اتخاذ رویکرد کسب و کار نوپا ناب | |
بکارگیری الگوی نوآوری باز | |
وجود متخصص بازاریابی و فروش | عوامل بازاریابی |
داشتن حداقل محصول پذیرفتنی 46 | |
بخش بندی بازار و شناسایی مشتریان و بکارگیری بازارگوشه‌ایی | |
دسترسی آسان به بازار و مشتریان | |
داشتن سرمایه اولیه برای شروع کار | عوامل اقتصادی |
زمانبندی درست جهت بازگشت سرمایه | |
جذب حمایت مالی سرمایه گذاران ثابت و مخاطره‌پذیر(صندوق سرمایهگذاری مخاطره پذیر) |
6،1،4. گام ششم-محاسبه شاخص کاپا به منظور کنترل کیفیت نتایج روش تحلیل محتوای کیفی
در این پژوهش جهت بررسی کنترل کیفیت و یا به عبارت دیگر، پایایی مدل، از شاخص کاپا استفاده شده است. بدین طریق که، خبره دیگری بدون اطلاع از نحوه ادغام کدها و مفاهیم ایجاد شده توسط پژوهشگر، اقدام به دستهبندی مفاهیم میکند. سپس دستهبندی ارائه شده توسط پژوهشگر با دستهبندی ارائه شده توسط خبره، مقایسه میشود. همانطور که در جدول (7) مشاهده میشود، پژوهشگر 7 دسته (بُعد) و خبره دیگر 6 دسته ایجاد کردهاند که از این تعداد، 5 دسته مشترک هستند. طبق محاسبات صورت گرفته، مقدار شاخص کاپا برابر است با 482/0، که با توجه به جدول (8)، در سطح توافق مناسب قرار میگیرد و نتیجتاً، کیفیت دستهبندی مدل در تحلیل محتوای کیفی تأیید میشود. در مرحله بعد، روایی و پایایی (مدل اندازهگیری) مورد بررسی قرار میگیرد.
جدول(7) نحوه محاسبه وضعیت تبدیل کدها به مفاهیم توسط پژوهشگر و فرد خبره
نظر پژوهشگر |
| |||
مجموع کدگذار اول | خیر | بله | ||
7 | B=2 | A=5 | بله | نظر خبره |
3 | D=0 | C=3 | خیر | |
N=10 | 2 | 8 | مجموع کدگذار دوم | |
|
(2) |
2.4. یافته‌های مرحله دوم پژوهش 1،2،4. پایایی و روایی ابزار تحقیق (پرسشنامه) در پژوهش حاضر برای تعیین پایائی از «ضریب آلفای کرونباخ» که یکی از متداول‌ترین ابزارهای سنجش پایایی است، استفاده شده است. این روش برای محاسبه انسجام درونی ابزار اندازهگیری که خصیصه‌های مختلف را اندازهگیری میکند به کار می‌رود و در آن هر سؤال آزمون با تک‌تک سؤالات دیگر مقایسه میشود و اگر ضریب آلفا بیشتر از 7/0 باشد آزمون از پایایی قابل قبولی برخوردار است (مؤمنی و همکاران، 1386). در این تحقیق، این ضریب با استفاده از نرم‌افزار spss محاسبه شد که نتایج آن در جدول (9) تحقیق آورده شده است. از طرفی به منظور ایجاد روایی محتوا پس از طراحی چارچوب اولیه پرسشنامه، جهت ارزیابی عوامل و شاخصهای به دست آمده، با تعدادی از خبرگان مورد بررسی قرار گرفت و اصلاحات لازم اعمال گردید.
جدول(9) بررسی آلفای کرونباخ
3.4. یافته‌های مرحله سوم پژوهش: بررسی روابط بین عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا با استفاده از نقشه شناختی فازی در این مرحله با استفاده از 34 عامل موفقیت شناسایی شده در گام قبل یک پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس طیف لیکرت هفت نقطه (خیلی زیاد، زیاد، نسبتا زیاد، متوسط، نسبتا کم، کم، خیلی کم) به منظور بررسی وضعیت فعلی هر عامل در کسب و کارهای نوپا فناوری محور استان یزد طراحی، و 38 خبره فعال در حوزه کسب وکارهای نوپا فناوری محور استان یزد به این پرسشنامه پاسخ دادند. 1،3،4. فرآیند ایجاد نقشه شناختی فازی 1،1،3،4. ایجاد ماتریس همبستگی مدل عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا براساس فرآیند ایجاد نقشه شناختی فازی ابتدا براساس امتیازاتی که هرخبره مشارکت کننده به عوامل مورد سوال هر بُعد داده بود یک میانگین گرفته و امتیازات هربُعد مشخص شد سپس یک ماتریس جدول (10) ماتریس همبستگی ابعاد کلی مدل موفقیت کسب و کارهای نوپا
2،1،3،4. نتایج کلی مدل موفقیت کسب و کارهای نوپا در نقشه شناختی فازی شاخصهای مربوط به تحلیل مدل موفقیت کسب وکارهای نوپا در نرم افزار نقشه شناختی فازی به طور خودکار محاسبه می‌شوند که با توجه به جدول شماره (11) مدل نقشه شناختی فازی از 7 عامل اصلی از نوع عادی و 49 ارتباط تشکیل شده است به عبارتی 100درصد عوامل از نوع عادی می‌باشند. لازم به توضیح است؛ در این جدول شاخص تراکم سیستم به این مفهوم است که عوامل با چه شدتی در یک شبکه به هم وصل شدهاند. همچنین شاخص فرستنده47 یعنی: عواملی که دارای درجه اثرگذاری مثبت ولی دارای اثرپذیری صفر می‌باشند، شاخص پذیرنده48 یعنی: عواملی که دارای اثرپذیری مثبت ولی دارای اثرگذاری صفر می‌باشند و مفهوم شاخص عادی49یعنی: عواملی که دارای درجه اثرگذاری و اثرپذیری مثبت می‌باشند (ویلدنبرگ50 و همکاران، 2010).
جدول (11): اطلاعات کلی مدل نقشه شناختی فازی در ابعاد کلی تحقیق
3،1،3،4. رسم نمودار مدل موفقیت کسب و کارهای نوپا نقشه شناختی فازی نقشه شناختی فازی یک نقشه علی میباشد که به صورت مفاهیم یا گره‌هایی از طریق فلش‌هایی که نشان‌دهنده رابطه علیت است به هم متصل می‌شوند (جتر و شوئینفرت51، 2011). هر مفهوم نمایانگر یک هویّت، وضعیت، متغیر یا یک خصوصیت سسیستم است (مهرگان و سید کلالی، 1391). روابط علی و معلولی موجود میان تمام ابعاد مدل موفقیت کسب وکارهای نوپا در گراف شکل (1) قابل مشاهده است. در این مدل، هر دایره یا گره نشانگر یک عامل است که به وسیله‌ی کمان‌های وزن‌‌‌‌دار با یکدیگر ارتباط داخلی دارند در شکل (1)، یک مدل نقشه شناختی فازی با 7 گره و42 قوس کمان‌دار نمایش داده شده است. هر ارتباط داخلی میان دو گره دارای وزنی برابر wij است که معادل نیروی رابطه علت و معلولی میان دو گره میباشد در این گراف رابطه علت و معلولی بین تمام گره‌ها مثبت است.
شکل( 1): نقشه شناختی فازی
4،1،3،4. بررسی مهمترین عوامل مدل موفقیت کسب و کار نوپا به تفکیک هر بُعد در این بخش به منظور مشخص شدن مهمترین عوامل، وضعیت عوامل هر بُعد به طور جداگانه در نقشه شناختی فازی بررسی میشود. لازم به توضیح است با توجه به امتیازات هر بُعد یک ماتریس همبستگی به منظور ماتریس ورودی نقشه شناختی فازی ایجاد شد و وضعیت هر بُعد براساس میزان مرکزیت به منظور مشخص شدن عامل کلیدی مورد بررسی قرار گرفت. مفهوم میزان مرکزیت یعنی مجموع اثرپذیری و اثرگذاری یک عامل برای اندازهگیری اهمیت یک گره یا به عبارتی مبنایی جهت بررسی مهمترین عوامل میباشد میزان مرکزیت حاصل از بررسی تمام ابعاد در جدول (12) قابل مشاهده است. در نهایت مهمترین عوامل هر بُعد تحت عنوان عوامل کلیدی در جدول (13) ارائه شده است. از سویی دیگر، به منظور مشخص شدن مهمترین بُعد مدل عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا میزان مرکزیت کلیه ابعاد مدل مورد بررسی قرار گرفت بر این اساس نتیجه این بخش از طریق نمودار (1) قابل مشاهده است بُعد عوامل تکنولوژیکی دارای بیشترین مرکزیت است بنابراین به عنوان مهمترین بُعد تحقیق شناسایی شد. جدول (12): محاسبه شاخصهای مربوط به عوامل مدل موفقیت کسب و کارهای نوپا در نقشه شناختی فازی
جدول (13): عوامل کلیدی مدل موفقیت کسب وکار نوپا
نمودار( 1): درجه مرکزیت در ابعاد کلی تحقیق
5،1،3،4. بررسی محتمل ترین سناریو هر بُعد مدل موفقیت کسب و کارهای نوپا در این بخش به منظور انتخاب مُحتمل‌ترین سناریو، وضعیت هربُعد از مدل در نقشه شناختی فازی مورد بررسی قرار گرفت و یک سناریو مُحتمل برای هر بُعد توسط خبرگان انتخاب و در پژوهش مورد بحث قرار داده شد. در این مرحله از میزان درجه مرکزیت هر بُعد که در مرحله قبل محاسبه شده است به منظور سناریونویسی استفاده میشود. در واقع هرچه درجه مرکزیت یک عامل بیشتر باشد بدین معنا است که آن عامل تاثیرگذاری یا تاثیرپذیری بیشتری نسبت به سایر عوامل دارد. بنابراین میتواند نسبت به سایر عوامل تاثیر بیشتری برروی هدف داشته باشد. به طور کلی منطق اجرای سناریو در نرم افزار نقشه شناختی فازی در این تحقیق به این صورت است که براساس نظر خبره با کم کردن درجه تأثیر یک عامل که بیشترین درجه مرکزیت را دارد اصطلاحا با قرار دادن اعدادی در بازه (0تا 1) میزان تأثیرگذاری یک عامل را کم کرده و عوامل تأثیرپذیر را ثابت نگه داشته سپس سناریو اجرا میشود. به همین ترتیب برای سایر عوامل همین مرحله انجام میشود. سپس به منظور طراحی سناریو برای هرعامل انتخاب شده، عامل دوم، عاملی است که عامل اول بیشترین تاثیر را از آن گرفته یا بر آن دارد. به همین ترتیب برای انتخاب عامل سوم نیز عاملی که بیشترین تاثیر را از عامل دوم داشته یا گرفته انتخاب میشود. به همین ترتیب ادامه دارد تا عاملی تکراری انتخاب شود. در این صورت سناریو به پایان می‌رسد. 1،5،1،3،4. مًحتمل‌ترین سناریو در بُعد شایستگی گروهی در این سناریو ایده پردازی خلاقانه از عاملهای؛ داشتن سرعت عمل و مدیریت زمان در تمام مراحل اجرایی، توانمندی تیم در پیاده سازی ایده و ذهنیت بازارمحوری بین اعضای تیم تأثیر میپذیرد.
شکل(2): سناریو در بُعد شایستگی گروهی را نشان میدهد. 2،5،1،3،4. مًحتمل‌ترین سناریو دربُعد شایستگی فردی در این سناریو عامل انگیزه، تعهد و پشتکار بالای اعضای تیم از عاملهای؛ ریسکپذیری و مهارت مدیریت بحران اعضای تیم، مهارت نوآوری در اعضای تیم و مهارت رهبری موسس تیم تأثیر میپذیرد.
شکل (3): سناریو در بُعد شایستگی فردی را نشان میدهد. 3،5،1،3،4. مًحتمل‌ترین سناریو دربُعدعوامل محیطی در این سناریو عامل تأثیر گذاری اجتماعی در راستای تغییر رفتار ذینفعان از عاملهای؛ شناخت قوانین خرد و کلان مربوط به کسب و کار و شبکه سازی با سرمایهگذاران، مشتریان و سایر کسب و کارها تأثیر میپذیرد.
شکل(4): سناریو در بُعد عوامل محیطی را نشان میدهد. 4،5،1،3،4. مًحتمل‌ترین سناریو در بُعد عوامل تکنولوژیکی در این سناریوهوشمندی سازی کسب و کار (بکارگیری هوش تجاری) از عاملهای؛ داشتن تخصص (دانش) و تجربه فنی در مؤسس و اعضای تیم، داشتن ایده فناورانه (تکنولوژی محور بودن ایده) تأثیر می پذیرد.
شکل (5): سناریو در بُعد عوامل تکنولوژیکی را نشان میدهد. 5،5،1،3،4. مًحتمل‌ترین سناریو در بُعد عوامل سازمانی در این سناریوچرخش و تغییر مسیر به موقع ایده یا مدل کسب و کار از عامل اعتبار سنجی ایده کسب و کار تأثیر میپذیرد.
شکل (6): سناریو در بُعد عوامل سازمانی را نشان میدهد. 6،5،1،3،4. مًحتمل‌ترین سناریو در بُعد عوامل بازاریابی در این سناریو، عامل دسترسی آسان به بازار و مشتریان از عامل وجود متخصص بازاریابی و فروش تأثیر میپذیرد.
شکل (7): سناریوی در بُعد عوامل بازاریابی را نشان میدهد. 7،5،1،3،4. بُعد عوامل اقتصادی در این سناریوزمان‌بندی درست داشتن جهت بازگشت سرمایه از عامل داشتن سرمایه اولیه برای شروع کار تأثیر میپذیرد.
شکل(8): سناریو در بُعد عوامل بازاریابی را نشان میدهد. 6،1،3،4. بحث و بررسی سناریوهای تحقیق در این بخش سناریوهای مُحتمل شناسایی شده در گام قبل را به تفکیک، برای هر بُعد مورد بحث و بررسی قرارداده میشود. 1،6،1،3،4. سناریو بعد شایستگی گروهی 2،6،1،3،4. سناریوی بُعد شایستگی فردی این سناریو حاصل عوامل بُعد شایستگی فردی است. در این سناریو عامل انگیزه، تعهد و پشتکار بالای اعضای تیم به ترتیب از عاملهای، ریسکپذیری و مهارت مدیریت بحران اعضای تیم و مهارت نوآوری در اعضای تیم و مهارت رهبری موسس تیم تأثیر میپذیرد. در پیشینه تحقیق کسب وکارهای نوپا، بویر51و همکاران (2008) به عامل رهبری به عنوان عاملی حیاتی در موفقیت کسب وکارهای نوپا اشاره داشتهاند. در این سناریو مؤسس با بکارگیری مهارت رهبری یعنی جهت دهی به افراد موانع ذهنی تیم را جهت دستیابی به اهداف کاهش میدهد؛ و همچنین با هدایت تیم به منظور تلفیق توانایی و مهارت‌های حرفه‌ایی فردی به شیوه‌ایی منحصر به فرد منجر به خلاقیت در افراد شده و تیم با برقراری ارتباط غیرمعمول بین ایده‌های مختلف به منظور نوآوری در ایجاد نمونه اولیه در قالب یک محصول، خدمت ... به شیوه‌ایی مفید ایفای نقش میکند. در طی این فرآیند معمولا اعضا با چالش‌های زیادی مواجه می‌شوند بنابراین اعضا باید با هویت‌یابی مسائل و مدیریت بحران شرایط (واکنش سریع) با شیوه اندیشه‌گری غیرخطی و حفظ روحیه ریسکپذیری در انتخاب بهترین گزینه (راه‌حل) انگیزه، تعهد و پشتکار را در خود تقویت کرده و موفقیت کسب و کار نوپا را در دراز مدت تضمین کنند. 3،6،1،3،4. سناریوی بُعد عوامل محیطی این سناریو حاصل عوامل بُعد محیطی است. در این سناریو عامل تأثیرگذاری اجتماعی در راستای تغییر رفتار ذینفعان52 به ترتیب از عاملهای، شناخت قوانین خرد و کلان مربوط به کسب و کار و شبکه سازی با سرمایهگذاران، مشتریان و سایر کسب و کارها تأثیر میپذیرد. در مطالعه پیشینه تحقیق کسب وکارهای نوپا، عامل محیط توسط گارتنر53 (1985)، به عنوان عاملی تأثیرگذار در شکل‌گیری کسب و کارهای نوپا اشاره شده است. شناخت قوانین محیط در جهت راهاندازی کسب و کار به عنوان عاملی حیاتی در موفقیت کسب وکار توسط اورز(2003)، شناسایی شد. از طرفی مک گرث و همکاران (2017)، به عامل شبکه سازی به منظور حل کردن مشکلات تجاری کسب وکارهای نوپا توجه داشتهاند. این سناریو با بیان این موضوع که یکی از راه‌های شبکهسازی درکسب وکار نوپا به منظور جذب سرمایهگذار به این صورت است که ایده کسب وکار و ساز و کاری که در آن تعریف شده است دارای نوآوری اجتماعی باشد. یعنی ساز و کاری را مؤسس در اجرای ایده خود تعریف کرده باشد که دارای تأثیرگذاری اجتماعی باشد. به بیانی دیگر، یعنی ایده نسبت به سایر رقبا در بازار یک برتری داشته باشد که این ویژگی باعث جلب اعتماد سرمایهگذاران و شبکه سازی با آنها شود. در این میان آگاهی و شناخت قوانین خرد و کلان توسط مؤسس یک میانبری تلقی میشود به منظور تنظیم آگاهانه منافع اقتصادی هم‌راستای منافع اجتماعی و محیطی به منظور اینکه کسب وکارنوپا به یک تاثیرگذاری اجتماعی دست یابد. 4،6،1،3،4. سناریو در بُعد عوامل تکنولوژیکی این سناریو حاصل عوامل بُعد تکنولوژیکی است. در این سناریو عامل هوشمند سازی کسب و کار (بکارگیری هوش تجاری) به ترتیب از عاملهای، داشتن تخصص (دانش) و تجربه فنی در مؤسس و اعضای تیم و عامل داشتن ایده فناورانه (تکنولوژی محور بودن ایده) تأثیر میپذیرد. . در پیشینه تحقیق کسب وکارهای نوپا، جکسون 54و همکاران (2015) به عامل بکارگیری هوش کسب و کار به عنوان یک عامل مهم در موفقیت کسب و کار نوپا اشاره داشتهاند. کاسیرو و کولهو55 (2019)، به عامل بکارگیری هوش تجاری در کسب وکار توجه داشتهاند. از طرفی واتسون56 (1988)، به عامل تجربه و سابقه شخصی مؤسسین در رشد کسب وکار توجه داشتهاند. در جایی دیگر اوی و میتسوهاشی57 (2013)، در تحقیق خود بیان کردهاند که وقتی مؤسسین کسب وکارها تجربه کاری در صنعتی مشترک دارند زودتر کسب وکار را به نقطه سربه سری نزدیک می‌کنند.. از طرفی کیم58و همکاران (2018) به عامل دانش فنی در بُعد تکنولوژی به عنوان عاملی مهم در موفقیت کسب وکارهای نوپا اشاره داشتهاند. سناریوی مذکور به بیان این موضوع می‌پردازد، داشتن ایده فناورانه (تکنولوژی محور بودن ایده) مستلزم وجود تخصص (دانش) و تجربه فنی در مؤسس و اعضای تیم است. در واقع وجود افراد متخصص در تیم کسب وکارنوپا به موضوع سرعت عمل در ارائه نمونه اولیه به بازار کمک میکند و از طرفی بکارگیری عامل هوشمند سازی کسب وکار یا هوش تجاری به تیم در جهت تحلیل دادههای حاصل از بازخوردهای مشتریان به منظور، تصمیم‌‌‌‌گیری سریعتر جهت تغییر یا ایجاد ویژگی‌هایی در نمونه اولیه کمک میکند. 5،6،1،3،4. سناریوی بُعد عوامل سازمانی این سناریو حاصل عوامل بُعد سازمانی میباشد.. در این سناریو چرخش یا تغییر مسیر به موقع ایده یا مدل کسب و کار از اعتبارسنجی ایده کسب و کار تأثیر میپذیرد. این سناریو چگونگی آزمایش فرضیات کسب و کار و در واقع روش ارزیابی ایده را بیان میکند. اعتبار سنجی ایده تحت عنوان یک فرآیند پیوسته به منظور بهبود ایده مطرح است در واقع مؤسس با بکارگیری این فرآیند ابتدا یک نمونه اولیه از فرضیات کسب و کار را ایجاد و با ارائه آن به مشتری و دریافت بازخود مشتریان به این نتیجه خواهد رسید که آیا لازم است تغییردر استراتژی‌های مدل کسب و کار به منظور تولید محصول نهایی انجام دهد. عامل چرخش در کسب و کار نوپا بستگی به اطلاعات بدست آمده از فرآیند اعتبارسنجی ایده کسب و کار دارد. 6،6،1،3،4. سناریوی بُعد عوامل بازاریابی این سناریو حاصل عوامل بُعد بازاریابی میباشد. در این سناریو عامل دسترسی آسان به بازار و مشتریان از عامل وجود متخصص بازاریابی و فروش تأثیر میپذیرد. در پیشینه تحقیق کسب وکارهای نوپا، بویر59 همکاران (2008) به عامل طرح بازاریابی و کسب و کار به عنوان یک عامل مهم در موفقیت کسب و کارهای نوپا اشاره نمودهاند. در جایی دیگر چوریو و آندرسون 60 (2006)، به عامل تخصص و بازاریابی به عنوان یک عامل مهم در موفقیت کسب و کارهای نوپا اشاره نمودهاند. این سناریو به بیان این موضوع می‌پردازد؛ متخصص بازاریابی و فروش قلب کسب وکار در شناسایی دقیق مشتریان میباشد. در واقع متخصص بازاریابی با شناسایی فرصتهای موجود در بازار، نحوه دسترسی به بازار و مشتریان را تسهیل میکند. 7،6،1،3،4. سناریوی بُعد عوامل اقتصادی این سناریو حاصل عوامل بُعد اقتصادی میباشد. در این سناریو عامل زمانبندی درست داشتن جهت بازگشت سرمایه از عامل داشتن سرمایه اولیه برای شروع کار تأثیر میپذیرد. در پیشینه تحقیق کسب وکارهای نوپا، چهاراهی (1395) پرداختن به عامل تأمین مالی (اقتصادی) را برای رشد کسب و کار نوپا ضروری می‌‌‌‌‌‌داند. این سناریو با بیان اینکه؛ اهمیت سرمایه برای فعالیت‌‌‌‌‌های تجاری کمتر از خون برای بدن نیست. در واقع داشتن سرمایه کافی ادامه حیات کسب و کار را ممکن می‌سازد پرواضح است که هرکسب وکاری در ابتدای راهاندازی به منظور تأمین هزینه‌‌‌‌‌هایش به سرمایه اولیه نیاز دارد. از طرفی کسب وکارهای نوپا در ابتدا باید تخمین درستی از سرمایه اولیه مورد نیاز داشته باشند که کسب وکار بتواند فرضیات ایده خود را اعتبارسنجی نموده و با چرخش ایده اولیه و تغییر آن به ایده اصلی به مدل نهایی کسب و کار نزدیک شوند. در واقع کسب وکار بعد از گذشت مراحل مختلف رشد به درآمد برسد تا بتواند سرمایهگذاری ابتدای کار را به علاوه مقداری سود به کسب و کار برگرداند. بنابراین با افزایش سرمایه اولیه ابتدای کار نرخ بازگشت سرمایه افزایش می‌‌‌یابد. نتیجه‌گیری امروزه کسب و کارهای نوپا فناوری محور، نمودهای عینی انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه اقتصاد هستند، پرواضخ است که موضوع کسب و کارنوپا مبحثی جهانی است با اینکه در سال‌های اخیر اقتصاد ایران شاهد رشد این صنعت گرچه با سهم اندک ولی در مسیر رو به رشدی بوده است اما اقتصاد نیازمند کسب وکارهای نوپا موفق‌تری میباشد. بنابر این نیازمندی تحقیقات بیشتر به منظور کم کردن شکست کسب وکارهای نوپا ضرورت دارد به همین منظور هدف از این پژوهش طراحی مدل عوامل مؤثر بر موفقیت کسب و کارهای نوپا واقع در کسب و کارهای نوپا به طور خاص استان یزد میباشد. نتایج این پژوهش نشان از وجود 34 عامل موفقیت در 7 بُعد شایستگی گروهی، شایستگی فردی، عوامل محیطی، عوامل تکنولوژیکی، عوامل سازمانی، عوامل بازاریابی و عوامل اقتصادی دارد که عوامل کلیدی موفقیت کسب وکارهای نوپا استان یزد براساس بالاترین مرکزیت در بخش یافته‌های تحقیق شامل ؛ ذهنیت بازار محور بین اعضای تیم، ریسکپذیری و مهارت مدیریت بحران اعضای تیم، تناسب ایده با زیرساختهای فنی و فرهنگی جامعه، الگوبرداری از کسب وکارهای نوپا موفق، هوشمندسازی کسب و کار (بکارگیری هوش تجاری)، اعتبار سنجی ایده کسب و کار، دسترسی آسان به بازار و مشتریان، داشتن سرمایه اولیه برای شروع کار میباشد. جهت بحث در زمینه یافته‌های این پژوهش با مطالعات انجام شده در مقوله عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا فناوری محور درمیان پژوهش‌های موجود در سطح ملی منابع اندکی وجود دارد که به تعداد انگشت شماری از عوامل موفقیت کسب وکارهای نوپا اشاره داشتهاند اما محققان این تحقیق با انجام مصاحبه عمیق سعی در جمع‌آوری تعداد بیشتری از عوامل موفقیت کسب و کارهای نوپا در قالب یک مدل داشتهاند. همچنین براساس نتایج حاصل از تحلیل دادهها و سناریوهای مُحتمل که هرکدام به تفکیک مورد بحث و بررسی قرار داده شد با عنایت به نتایج استخراج شده از این پژوهش، می‌توان پیشنهادهای زیر را برای بهبود فضای کسب وکار شرکتهای نوپا واقع در استان یزد ارائه نمود: با توجه به اینکه ذهنیت بازار محور بین اعضای تیم به عنوان عامل کلیدی بُعد شایستگی گروهی شناسایی شده است؛ پرواضح است که مؤسس باید وسواس زیادی در انتخاب هم تیم های بلقوه باصلاحیت و شایسته داشته باشد چون اعضای برنامه نویس کسب وکارهای نوپا معمولاً در اتاق و فضای شخصی کدنویسی انجام می‌دهند بنابراین توصیه میشود مؤسسین برنامه نویسان را کاملاً نسبت به بازاری که کسب و کار تصمیم دارد نسبت به آن جهت‌گیری و محصول را ارائه دهد توجیه کنند. با توجه به اینکه ریسکپذیری و مهارت مدیریت بحران اعضای تیم به عنوان عامل کلیدی بُعد شایستگی فردی شناسایی شده است. توصیه میشود مؤسس اعضا را از اهداف و انتظارات نتایج کسب و کار مطلع نماید، به عبارتی با شناخت خصوصیات افراد به واسطه ارزش‌‌‌‌‌آفرینی ریسک پذیری را در تیم تقویت نماید. برای مثال عدم ارجاع کارتکراری به افراد پرهیجان، ایجاد اعتماد به نفس و ریسک پذیری در آن دسته از اعضای تیم که به قابلیت‌های درونی خودشان به منظور حل مسائل اعتماد ندارند. در بُعد عوامل محیطی با توجه به برابری میزان مرکزیت عاملهای، تناسب ایده با زیرساختهای فنی و فرهنگی جامعه و الگوبرداری ازکسب و کارهای نوپا موفق هر دو به عنوان عوامل کلیدی شناسایی شدند. در این بُعد مؤسس باید در ضمن توجه به الگوبرداری از نمونههای کسب وکارهای نوپا موفق به موضوع اصلی تناسب میان نمونه انتخابی جهت الگوبرداری و فرهنگ زیست بوم مصرف‌کننده محصول یا خدمت نهایی کسب وکار توجه کافی را داشته باشد. همچنین بهتر است تیم بیشتر بر کیفیت ساخت محصول تمرکز نماید تا اینکه فقط به شبیه بودن به نمونههای موفق بیندیشد و در جایی دیگر، علاوه بر توجه به زیرساختهای فرهنگی کشور، حتما به زیر ساخت فنی (تکنولوژیکی) و از همه مهم‌تر به ظرفیت سرورهای داخلی کشور به منظور پیاده سازی و ارائه ایده توجه ویژه داشته باشد. با توجه به اینکه عامل هوشمندسازی کسب و کار (بکارگیری هوش تجاری) در بُعد عوامل تکنولوژیکی به عنوان یک عامل کلیدی شناسایی شده است و از سویی چون در ابتدا معمولا کسب وکار با حجم زیادی از اطلاعات در ارتباط است و تولید محصول یا خدمت و تصمیم گیری به موقع نیازمند اطلاعات منسجم میباشد و تحقق این موضوع بدون برنامهریزی امکان‌پذیر نیست لذا توصیه میشود جهت تحلیل و استفاده مناسب از دادهها برای برنامهریزی و تصمیم‌‌‌‌گیری سریع و اولویت‌‌‌‌‌بندی کارهای کسب وکار از هوش تجاری (داده کاوی) استفاده شود. با توجه به اینکه اعتبار سنجی ایده کسب و کار به عنوان عامل کلیدی بُعد سازمانی شناسایی شده است؛ بنابراین توصیه میشود ابتدا مؤسسین نیازسنجی از بازار درباره ایده را محور اصلی کسب وکار قرار دهند چون نتایج حاصل از این مرحله درک درستی به مؤسس از میزان رغبت و نیازمندی بلقوه مشتریان نسبت به ایده میدهد و از این طریق صرفه‌جویی در وقت و سایر هزینه ها صورت میگیرد. با توجه به اینکه دسترسی آسان به بازار و مشتریان به عنوان عامل کلیدی بُعد بازاریابی شناسایی شده است؛ بنابراین توصیه میشود که متخصص بازاریابی کسب وکارنوپا با بوم مدل کسب و کار دیجیتال آشنا باشد تا بتواند استراتژی، و برنامه بازاریابی مناسب برای کسب وکار تدوین نماید. از سویی دیگر، پیشنهاد میشود متخصص بازاریابی به آمار و دادههای فروش تسلط داشته باشد زیرا نتایج حاصل از تحلیل دادهها منجر به شناخت رفتار مصرف کننده به منظور تسهیل ورود کسب و کار به سایر بازارها میشود. با توجه به اینکه داشتن سرمایه اولیه برای شروع کار به عنوان عامل کلیدی بُعد اقتصادی شناسایی شده است؛ پیشنهاد میشود که مؤسس، کسب وکارنوپا را با سرمایه اولیه معرفی کند بعد به دنبال شبکهسازی با سرمایهگذاران خوب باشد. چون سرمایهگذار ثابت زمانی به تیم اضافه میشود که ساختار کسب وکار شکل گرفته باشد. پیشنهاد پژوهشی به پژوهشگران آینده نیز پیشنهاد میشود پژوهشی تحت عنوان آسیبشناسی کسب وکارهای نوپا فناور محور جهت استخراج مشکلات این کسب وکارها نیز توسط پژوهشگران علاقهمند انجام گیرد. همچنین جهت بررسی عمیق‌‌‌‌‌تر این موضوع هرکدام از عوامل استخراج شده در این تحقیق به طورجداگانه مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد. محدودیت‌های تحقیق محدودیت مهم این پژوهش در جامعه آماری آن است. این پژوهش میتوانست در کسب وکارهای نوپا دیگر صورت گیرد تا از این طریق قابلیت تعمیم نتایج تحقیق بیشتر شود ولی بنابر مشکلات ناشی از هزینهها، فشار زمان و عدم توانایی برای دستیابی به اطلاعات شرکتهای دیگر جامعه آماری و به دنبال آن نمونه آماری به کسب و کارهای نوپا حوزه فناوری اطلاعات در استان یزد محدود شد. - انصاری، رضا، سلطان زاده، جواد. (1391). ارائه چارچوبی برای پیاده سازی مدیریت فناوری در بنگاه‌های فناوری محور. رشد فناوری. سال هشتم، شماره 23، 22-31 -پارسانژاد، محمدرضا؛ رضوی، سید مصطفی؛ فروتن بایگی، زینب. (1398). مدل‌سازی یکپارچه عوامل مؤثر بر شکست کارآفرینان و پیامدهای مالی، اجتماعی و روانی آن. دوره 12، شماره 1، ص 41-59. -تبریزی، منصوره. (1391). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 64، ص106-138. -چهار راهی، مصطفی؛ عیوض لو، رضا (1395). بررسی نقش صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر در رشد استارتاپ‌ها، نخستین کنفرانس بین المللی پارادایم‌های نوین مدیریت – هوشمندی تجاری و سازمانی، تهران دانشگاه شهید بهشتی، https://civilica.com/doc/500433/ -رحمان سرشت، حسین؛ دهدشتی شاهرخ، زهره؛ خاشعی، وحید؛ دوست محمدیان، شهیده. (1399). مدل تاب آوری استارتاپ‌ها در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعه چند موردی با رهیافت تاریخی). دوره 14،شماره 2(پیاپی48). -قائدی، محمدرضا، گلشنی، علیرضا. (1395). روش تحلیل محتوا از کمی گرایی تا کیفی گرایی. مجله روش‌ها و مدلهای روان‌‌شناختی، 23(7)، 57-82. - مهرگان، محمدرضا، سیدکلالی، نادر. (1391). بررسی ارتباط میان عوامل مؤثر بر ترک خدمت دانشگران ICT در صنعت ارتباطات همراه ایران با استفاده از متدلوژی نقشه شناختی فازی. مجله پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال پنجم، ص25-44. -مؤمنی، منصور، قیومی، علی فعال. (1386). تحلیل‌های آماری با استفاده از spss. تهران: انتشارات مؤلف Ansari, A., & Riasi, A. (2016). Modelling and evaluating customer loyalty using neural networks: Evidence from startup insurance companies. Future Business Journal, 2(1),15-30. https://doi.org/10.1016/j.fbj.2016.04.001 Blank, S., & Dorf, B. (2020). The Startup Owner's Manual: The Step-By-Step Guide for Building a Great Company. John Wiley & Sons. https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=3p_ODwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR29&ots=ePmIus9-Ir&sig=TAGXlszhoVUsY1p98SeGwKzpoz8 Baum, J. R., Locke, E. A., & Smith, K. G. (2001). A multidimensional model of venture growth. Academy of management journal, 44(2), 292-303. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.507.739&rep=rep1&type=pdf Bocken, N. M. (2015). Sustainable venture capital–catalyst for sustainable start-up success?. Journal of Cleaner Production, 108, 647-658. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.05.079 Boyer, D., Creech, H., & Paas, L. (2008). Critical success factors and performance measures for start-up social and environmental enterprises. Report for SEED Initiative Research Programme, 115-139. https://www.iisd.org/system/files/publications/seed_factors_startup.pdf Caseiro, N., & Coelho, A. (2019). The influence of Business Intelligence capacity, network learning and innovativeness on startups performance. Journal of Innovation & Knowledge, 4(3), 139-145. https://doi.org/10.1016/j.jik.2018.03.009 Caseiro, N., & Coelho, A. (2019). The influence of Business Intelligence capacity, network learning and innovativeness on startups performance. Journal of Innovation & Knowledge, 4(3), 139-145. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2444569X18300374 Chahar Rahi, M., & Eyvezloo, R. (2017). Investigating the role of venture capital funds in the growth of startups. The First International Conference on New Management Paradigms - Business and Organizational Intelligence, Tehran Shahid Beheshti University, https://civilica.com/doc/500433/ Chorev, S., & Anderson, A. R. (2006). Success in Israeli high-tech start-ups; Critical factors and process. Technovation, 26(2), 162-174. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2005.06.014 Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of advanced nursing, 62(1), 107-115. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x Evers, N. (2003). The process and problems of business start-ups. The ITB Journal, 4(1), 3. https://doi.org/10.21427/D7WT8K. https://arrow.dit.ie/cgi/viewcontent.cgi?article=1053&context=itbj Gartner, W. B. (1985). A conceptual framework for describing the phenomenon of new venture creation. Academy of management review, 10(4), 696-706. https://doi.org/105465/amr.1985.4279094 Giardino, C., & Paternoster, N. (2012). Software development in startup companies. http://www.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2:830963. Groenewegen, G., & de Langen, F. (2012). Critical success factors of the survival of start-ups with a radical innovation. Journal of Applied Economics and Business Research, 2(3), 155-171.http://www.academia.edu/download/30869939/4_makale_critical_success_factors_of_the_survival_of_start.pdf Gutbrod, M., Münch, J., & Tichy, M. (2017, November). How do software startups approach experimentation? Empirical results from a qualitative interview study. In International Conference on Product-Focused Software Process Improvement (pp. 297-304). Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-69926-4_21 Jackson, P., Runde, J., Dobson, P., & Richter, N. (2015). Identifying mechanisms influencing the emergence and success of innovation within national economies: a realist approach. Policy Sciences, 49(3), 233-256. https://doi.org/10.1007/s11077-015-9237-6 Jetter, A., & Schweinfort, W. (2011). Building scenarios with Fuzzy Cognitive Maps: An exploratory study of solar energy. Futures, 43(1), 52-66. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016328710001072 Kiani, M., Bagheri, M., Ebrahimi, A., & Alimohammadlou, M. (2019). A model for prioritizing outsourceable activities in universities through an integrated fuzzy-MCDM method. International Journal of Construction Management, 1-17. https://doi.org/10.1080/15623599.2019.1645264 Kim, B., Kim, H., & Jeon, Y. (2018). Critical success factors of a design startup business. Sustainability, 10(9), 2981. https://doi.org/10.3390/su10092981 Kohler, T. (2016). Corporate accelerators: Building bridges between corporations and startups. Business Horizons, 59(3), 347-357. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2016.01.008 Lee, M., Yun, J., Pyka, A., Won, D., Kodama, F., Schiuma, G., ... & Yan, M. R. (2018). How to respond to the Fourth Industrial Revolution, or the Second Information Technology Revolution? Dynamic new combinations between technology, market, and society through open innovation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 4(3), 21; https://doi.org/10.3390/joitmc4030021 Lidzhi-Goryaeva, A. D. (2020). Assessment of success factors of startups in Russia and abroad. Скиф. Вопросы студенческой науки, (4), 677-680. https://elibrary.ru/item.asp?id=43089621 McGrath, H., Medlin, C. J., & O'Toole, T. (2017). A process-based model of network capability development by a start-up firm. Industrial Marketing Management. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2017.11.011 Nyaoga, R. B., Wang, M., & Magutu, P. O. (2015). Testing the relationship between constraints management and capacity utilization of tea processing firms: Evidence from Kenya. Future Business Journal, 1(1-2), 35-50. https://doi.org/10.1016/j.fbj.2015.10.001 Oe, A., & Mitsuhashi, H. (2013). Founders' experiences for startups' fast break-even. Journal of Business Research, 66(11), 2193-2201. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2012.01.011 Olsson, H. H., Bosch, J., & Alahyari, H. (2013). Towards R&D as innovation experiment systems: A framework for moving beyond agile software development. In Proceedings of the IASTED (pp. 798-805). .https://doi.org/10.2316/P.2013.796-008 Pena, I. (2002). Intellectual capital and business start-up success. Journal of intellectua capital, 3(2), 180-198. https://doi.org/10.1108/14691930210424761 Rodriguez-Repiso, L., Setchi, R., & Salmeron, J. L. (2007). Modelling IT projects success with fuzzy cognitive maps. Expert Systems with Applications, 32(2), 543-559. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2006.01.032. Santisteban, J., & Mauricio, D. (2017). Systematic literature review of critical success factors of information technology startups. Academy of Entrepreneurship Journal, 23(2), 1-23. http://search.proquest.com/openview/98a6e3daafe35edd5cad397b46b02c1b/1?pq-origsite=gscholar&cbl=29726 Skawińska, E., & Zalewski, R. I. (2020). Success factors of startups in the EU—A comparative study. Sustainability, 12(19), 8200. https://doi.org/10.3390/su12198200 Tengeh, R., & Nkem, L. (2017). Sustaining immigrant entrepreneurship in South Africa: The role of informal financial associations. Sustainability, 9(8), 1396. https://doi.org/10.3390/su9081396 Van Le, H., & Suh, M. H. (2019). Changing trends in internet startup value propositions, from the perspective of the customer. Technological Forecasting and Social Change, 146, 853-864. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2018.06.021 Watson, K., Hogarth-Scott, S., & Wilson, N. (1998). Small business start-ups: success factors and support implications. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 4(3), 217-238. https://doi.org/10.1108/13552559810235510 Wildenberg, M., Bachhofer, M., Adamescu, M., De Blust, G., Diaz-Delgadod, R., Isak, K. G. Q., ... & Riku, V. (2010, February). Linking thoughts to flows-Fuzzy cognitive mapping as tool for integrated landscape modelling. In Proceedings of the 2010 international conference on integrative landscape modelling—linking environmental, social and computer sciences, Montpellier, February 3-5. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.473.48&rep=rep1&type=pd پی نوشت: [2] Ansari & Riasi 2 Tengeh & Nkem 3Nyaoga et al. 4 Kohler 5 Gutbrod 6Melegati 7Internet of things (IoT) 8 Kodama & Shibata 9Lee et al. 10 information technology (IT) 1 Olsson et al. 2 Www.Cbinsight.Com 3 Van Le, & Suh 14 Startup 5 Time – To – competition in young package firm 6 Carmel 7 Giardanio & Paternoster. 8 Blank & Dorf 9 Ries 20 Repeatable 2 Scalable 22 Skawińska & Zalewski 23 Gutbrod et al. 24 Joseph Schumpter’s 25 Evers 26 Baum 27 Pena 28 Chorev & Anderson 29 Groenewegen & de Langen 30 Santisteban & Mauricio 31 Bocken 32 McGrath 33 Kim 3 4Lidzhi-Goryaeva 35 Elo & Kyngas 36 Rodriguez-Repiso 37 Initial Matrix of success (IMS) 38 Fuzzified Matrix of Success (FZMS) 39 Strenght of Relationships Matrix of Success (SRMS) 40 Final Matrix of Success (FMS) 41 Net file 42 Pajek 43 Pivot 44 Minimum Viable product 45 Kiani et al 46 Transmitter 47 Receiver 48 Ordinary 49 Wildenberg 50 Jetter & Schweinfort 51 Boyer Creech & Paas 52 Social Impacting 53 Gartner 54 Jackson 55 Caseiro & Coelho 56Watson 57 Oe & Mitsuhashi 58 Kim 59 Boyer 60 Chorev & Anderson
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات رایمگ است. |
