در ترکیب «دانش اسلامی» سخن از آن است که چه حقایق و گزارههای خبری را میتوان از منابع اسلامی استنتاج و استخراج کرد به گونهای که بر طبق معیارهای علمی و روشهای صحیح پژوهش، قابل اسناد به دین اسلام باشد و اسناد به آن، مجاز و مشروع و صحیح تلقی شود. دراینجا، اشاره به آن دست چکیده کامل
در ترکیب «دانش اسلامی» سخن از آن است که چه حقایق و گزارههای خبری را میتوان از منابع اسلامی استنتاج و استخراج کرد به گونهای که بر طبق معیارهای علمی و روشهای صحیح پژوهش، قابل اسناد به دین اسلام باشد و اسناد به آن، مجاز و مشروع و صحیح تلقی شود. دراینجا، اشاره به آن دسته از علوم و دانشهای اسلامی است که تنها معطوف به معرفت میباشد و به شناخت جهان هستی، میپردازد و از منابع کتاب و سنّت قابل استخراج است. از این رو، به تفاوت میان دانش اسلامی بر مبنای معارف و گزارههای هستیشناسانهی اسلام، و دانش اسلامی به معنای مطلق معارف و گزارههای مندرج در دین اسلام اعم از آنچه که مرتبط با هستی است و آنچه مرتبط با احکام و شریعت و قوانین و قواعد حقوقی آن است، توجه شده است .
بنابراین قلمرو بحث از یک جهت محدودیت و از یک جنبه توسعه دارد. از جهت اکتفاء به دانشهای هستیشناسانهی اسلامی، قلمرو بحث محدود است و از جهت ورود به تمامی شاخههای دانش اسلامی مرتبط با هستی توسعه و گسترش دارد. در این مقاله، منظور از «دانش اسلامی» معرفت و علمی است که اوّلاً از دین اسلام، قرآن و سنت منشأ میگیرد و قابل إسناد و استناد به این دین است. ثانیاً مرتبط با گزارههای هستیشناسانه و واقعیتهای عالم هستی به طور عام و گسترده، اعم از عالم مادّی و غیر مادّی و اعم از علوم عقلی، تجربی، انسانی و غیرانسانی باشد. بنابر این گزارههای دستوری و توصیهای قرآن و سنت به طور مستقیم، خارج از موضوع این مقاله است.
تشریح ارزش دانش و ضرورت آن ، تعریف دانش اسلامی و امکان آن و تبیین جایگاه خرد ورزی و عقلانیت در نظام اندیشه اسلامی، شرایط را برای معرفی مبانی تصدیقی و اصول راهبردی دانش اسلامی با رویکرد اجتهادی در این مقاله فراهم ساخته است. این اصول می تواند مبنای فراگیری دانش اسلامی و گسترش آن باشد.
پرونده مقاله